Use subtitles (CC/Settings) for translation
Het mediteren over de eerste donkere nacht voor goede vrijdag, de nacht van donderdag op vrijdag, kan meer inzicht geven in het mysterie van de kruisiging.
Oisterwijk 7 April 2023 – Vanaf donderdagochtend, iedere ochtend & avond een korte overweging van de profetie van Jonas (Mat.12,40) voor het Triduum Sacrum van Pasen door pater Elias Leyds c.s.j.(1958-2024)
We zullen zowel onze rationaliteit als onze emotionele of empathische vermogens moeten overstijgen om werkelijk te begrijpen wat er gebeurd is. Dit alles is te begrijpen vanuit gebed en de aanschouwing van Christus – op zoek naar wat Hij heeft gezien (Contemplatie).
Christus, het vleesgeworden Woord, wiens voedsel het was om de wil van de Vader te doen, heeft de Eucharistie ingesteld en zo zichzelf tot voedsel voor ons gemaakt.
Hij heeft zichzelf gegeven (Zelfgave) en ook een nieuwe eenheid gegeven van de mens met de Vader. Daarnaast zien we het verraad van Judas die naast de instelling van de Eucharistie de tweede, historische daad is, die de onvermijdelijkheid van zijn kruisweg, en zijn terugkeer naar de Vader, bepalen.
In de wereld van geloof, hoop en liefde zal de dood van de vriendschap door verraad een duistere beproeving zijn, maar toch zullen we kracht kunnen putten uit de wetenschap dat we kunnen vertrouwen op het licht van God. Met Christus kunnen wij in alle beproevingen trouw blijven.
Zie hier een aantal opmerkingen van de pater die minstens tot de verbeelding spreken (voor de volledige tekst zie de video or lees de transcript hieronder)
“Ik leg mijn ziel neer voor mijn schapen.”
“Aan de avond voordat Hij verzocht werd…”
“Wij hoeven nooit meer bang te zijn voor verraad. Alle die macht hebben in deze wereld, alle dictators, alle die vertrouwen op hun macht, die omgeven zich met vrienden die geen echte vrienden zijn. En zij moeten dan ook permanent bang zijn voor verraad in hun omgeving, vanuit hun vriendenkring”
“Christus die niet vertrouwt op eigen macht, maar op de macht van zijn eeuwige vader.”
“En als ik verraden ben, hoe overwin ik dan de dood van mijn ziel, de dood van de vriendschap, de liefde in mijn ziel? Hoe laat ik mijn ziel en de liefde die mijn ziel kan geven en ontvangen, hoe laat ik die ziel opstaan uit die dood van het verraad? Dat is een hele pijnlijke en duistere beproeving waar we doorheen gaan in geval van verraad, maar we kunnen wel vertrouwen op het licht van God waarin zelfs dat verraad overwonnen wordt.”
Foto: de foto is een snapshot van de opnames van Mel Gibson’s film The Passsion of the Christ
Muziek: Sam Abishek Joshua https://www.youtube.com/watch?v=aPY6LsQdv-A
Wilt u alle afleveringen zien van het ‘Triduum sacrum 2023‘? Klik dan hier.
Wilt u meer lezen over het Triduum Sacrum, ook wel het ‘Triduüm’ van Pasen genoemd? Klik hier, of gebruik één van de andere ’tags’ boven- of onderaan dit artikel.
Update: 18 April 2025
Transcriptie van de tekst in de video
Donderdagnacht, de nacht van Witte Donderdag, de eerste nacht die Jezus de Mensenzoon doorbrengt in het hart van de aarde. Het is heel goed om te overwegen, wat er in die nacht gebeurd is. En het is ook noodzakelijk als we werkelijk open willen staan voor het mysterie van die gebeurtenissen van Goede Vrijdag, om niet aan de buitenkant van het lijden en sterven van Christus te blijven staan en zelfs om het niet alleen rationeel te benaderen. Christus betaalt voor onze zonden, Hij koopt ons vrij. Vrij nuchtere, rationele verklaring, ook al wordt ze gedaan in het geloof. Wat er op Goede Vrijdag gebeurt is veel meer dan alleen de verlossing. Het is de verlossing, maar het is veel meer. En om dat te begrijpen, om dat te doorzien, om dat te overwegen en te aanschouwen, moeten we onze emotionele benadering, misschien zelfs empathische benadering van de kruisdood van Christus, maar ook de rationele, berekende benadering namelijk Jezus heeft ons vrijgekocht, die moeten we overstijgen en dat kunnen we door te overwegen wat er in die… nacht is gebeurd, die vooraf gaat aan het lijden en sterven van Christus, de nacht van witte donderdag.
Christus stelt daar de Eucharistie in, de mens geworden zoon, het vlees geworden woord van God, het woord door wie alles geschapen is, spreekt de woorden uit: “dit is mijn lichaam, dit is mijn bloed”. En ik denk dat zelfs de meest koninklijke, majesteitelijke, contemplatieve engelen daarover verbaasd zijn geweest.
Want als de Zoon van God zegt over een schaal met wijn, of over een stukje brood als hij daarover uitspreekt dat het zijn bloed en zijn lichaam zijn, dan is dat ook zo. Wat God definieert wordt realiteit. En we moeten daarbij denken ook aan de uitdrukking die Christus gebruikt als hij het heeft over zijn offer. Hij zegt dan letterlijk, in het Grieks, ik ga mijn ziel neerleggen. Ik leg mijn ziel neer.
Helaas is dat woord ziel uit praktisch alle vertalingen verdwenen, alle vertalingen in het Nederlands. Ik hoop dat het terugkomt maar op dit moment is de bizarre situatie dat iedereen het heeft over een pastorale benadering of een pastorale, pastorale theologie of een pastoraal congres, maar over de ziel wordt bijna niet gesproken en ze wordt ook weg vertaald. Terwijl pastoraal gaat nou precies over de hulp die aan een ziel wordt gegeven, die de eeuwigheid zoekt. Christus gebruikt dat woord ziel, als Hij het heeft over zijn offer. Ik leg mijn ziel neer voor mijn schapen. Dat zegt Christus. En eigenlijk op het moment dat hij die Eucharistie instelt, is dat al wat er gebeurt.
Jezus heeft de wil van zijn vader gedaan en dat was zijn voedsel. En nu… Geeft Hij, die zelf persoonlijk het brood van de Vader is dat uit de hemel is gekomen, uit de hemel is neergedaald, Hij die als brood van de Vader in persoon uit de hemel is neergedaald, hij geeft nu zijn eigen lichaam als brood. Hij geeft zichzelf uit handen, zijn leven uit handen, zodat er een nieuwe eenheid ontstaat in zijn menselijke aanwezigheid met de Vader.
De menselijke aanwezigheid van Christus in deze wereld is al van het begin tot het eind een zending in deze wereld door de Vader, van zijn Zoon. Maar het is ook een terugkeer van die zoon naar de vader. En Christus die tijdens die zending, de wil van de vader doet, keert nu terug naar de vader.
In die terugkeer, die Exodus, in zijn lijden en sterven, die Exodus die begint op het moment dat hij de Eucharistie instelt. Die Exodus gaat gebeuren vanuit een totaal nieuwe eenheid tussen de vader en de zoon. Christus die als voedsel heeft gehad, om de wil van de vader te doen, die geeft zichzelf nu als voedsel uit handen. Hij legt eigenlijk al zijn ziel neer op het moment… van de instelling van de Eucharistie. En dat betekent dat zijn lijden ook in zekere zin onvermijdelijk is geworden.
De eenheid met zijn vader die konden wij alleen maar begrijpen door te kijken naar de wonderen die Jezus deed, de woorden die hij sprak over die band met zijn vader vertelt Jezus ook. In het Johannes-evangelie lezen we dat. Maar die band met zijn vader krijgt een volledig nieuwe diepgang, een nieuwe richting, een nieuwe intensiteit door het instellen van de Heilige Eucharistie. En op een manier die je alleen kunt begrijpen vanuit gebed en in zekere zin ook vanuit de aanschouwing van Christus in het zoeken naar wat hij heeft aanschouwd, naar wat hij heeft gezien, van daaruit kun je… In het lijden van Christus, dat zich voltrekt op Goede Vrijdag, kun je die band, die nieuwe band met zijn vader ontdekken.
Wat er ook gebeurt in die heilige nacht, is het verraad van Judas. En het verraad van Judas is geen bijzaak. Datgene wat het lijden van Christus onomkeerbaar maakt, definitief maakt, onvermijdelijk maakt, is allereerst de Eucharistie. Maar in historische zin is dat inderdaad het verraad van Judas. En we zien uit de woorden van Jezus naar Judas toe en ook in de gebaren van Jezus naar Judas toe zien we dat vanuit het goddelijke perspectief het goddelijke zien, het verraad van Judas wordt overwonnen, door de waarheid en door de liefde. En dat is voor ons als volgelingen van Christus heel belangrijk om dat goed te onthouden. Wij hoeven nooit meer bang te zijn voor verraad.
Alle die macht hebben in deze wereld, alle dictators, alle die vertrouwen op hun macht, die omgeven zich met vrienden die geen echte vrienden zijn. En zij moeten dan ook permanent bang zijn voor verraad in hun omgeving, vanuit hun vriendenkring. Christus die niet vertrouwt op eigen macht, maar op de macht van zijn eeuwige vader, die weet dat er verraad zal plaatsvinden en hij laat het toe.
Hij overwint, in zijn ziel overwint hij de angst voor verraad. Het gaat plaatsvinden, maar het krijgt een plaats in het Koninkrijk van God, in de voorzienigheid van God. En daarom kunnen we ons daadwerkelijke geloof in de gemeenschap waar we ons bevinden, kunnen we ons geloof onze hoop en onze liefde altijd testen door ons af te vragen ben ik bang voor verraad? Voor verraad of niet? En als ik verraden ben, hoe overwin ik dan de dood van mijn ziel, de dood van de vriendschap, de liefde in mijn ziel? Hoe laat ik mijn ziel en de liefde die mijn ziel kan geven en ontvangen, hoe laat ik die ziel opstaan uit die dood van het verraad?
Dat is een hele pijnlijke en duistere beproeving waar we doorheen gaan in geval van verraad, maar we kunnen wel vertrouwen op het licht van God waarin zelfs dat verraad overwonnen wordt.
12:42 230406 | [XLS000] 240328 481 | 250128 837 | 250418 838 |
