De modieuze doctrine van “spiritueel maar niet religieus” veroordeelt elke religieuze leer behalve die van zichzelf.
Matt D’Antuono; Blogs; 15 juni 2019
Ik krijg het gevoel dat het in de mode is om te zeggen: “Ik ben spiritueel, maar niet religieus.” Mensen knikken instemmend met hun hoofd en bedenken hoe ruimdenkend mensen kunnen zijn door spiritualiteit zonder religie. Spiritualiteit kan immers zoveel verschillende vormen aannemen en is vrij van regels en oordeel, maar religie heeft de neiging dogmatisch en beperkend te zijn. De spirituele persoon lijkt een staat van nederigheid te hebben bereikt door het op hetzelfde neerkomen van alle religies te erkennen, terwijl de religieuze persoon lijkt te werken vanuit een hoogmoedige starheid van doctrine en moraliteit.
Het probleem is natuurlijk dat de karikaturen van de spirituele vrije mens en de religieuze slaaf zelf het resultaat zijn van veroordelende trots en een gebrek aan kritisch denken over wat de termen “spiritueel” en “religieus” zouden kunnen betekenen.
Het woord “spiritueel” kan twee betekenissen hebben. Het kan verwijzen naar het spirituele deel van de werkelijkheid, de ziel, in tegenstelling tot de fysieke werkelijkheid. In die zin zijn we allemaal spiritueel, maar ook fysiek, omdat we zowel lichaam als ziel zijn. Ik heb er geen problemen mee als mensen beweren “geestelijk” te zijn in deze betekenis, zolang ze maar niet beweren alleen maar geestelijk te zijn, waardoor ze de realiteit van het lichaam ontkennen.
De tweede betekenis is “verband houdend met religie of religieus geloof”. Dit lijkt dichter te liggen bij wat de mensen bedoelen. Zij opereren graag in de wereld van ideeën over religie, zonder voor een bepaalde religie te kiezen. God, de ziel, gebedspraktijken en meditatie liggen allemaal voor het oprapen, maar geen enkel stelsel van ideeën is meer of minder waar dan een ander. Het is allemaal mysterie zonder realiteit, als tegenovergestelde van een mysterieuze realiteit. Het is een beetje als iemand die zegt dat hij zich graag met de ideeën van de wiskunde bezighoudt, zonder zich vast te leggen op een van hen als werkelijk een beschrijving gevend voor natuurkundige verschijnselen.
Wat de wiskunde betreft, zijn er zuivere wiskundigen die zich alleen met wiskundige ideeën bezighouden, maar het is niet zo dat “alles kan” als het gaat om wiskundige beschrijvingen van de echte wereld. Snelheid is echt de verhouding tussen afstand en tijd, of het is dat niet. Zo is het ook met spiritualiteit en religie. Er is echt een God, of niet. Mensen hebben echt een ziel, of ze hebben die niet. Jezus was echt God, of hij was het niet. Spiritualiteit lijkt zich niet druk te maken over wat echt waar is, als het gaat om deze zeer belangrijke zaken, of stelt zich anders voor dat er geen waarheid is. Het is alsof je zegt dat je van treinen houdt, zolang ze maar niet op een spoor rijden. Religie zonder spiritualiteit daarentegen is als de rails zonder de trein: een en al koers en richting aanduiden zonder daadwerkelijk dichter bij een relatie met God te komen.
Zoals Martin Buber schreef: “de spiritualiteit die de geest van vandaag vertegenwoordigt, is zo verstrooid verzwakt, afgetakeld en vol tegenstrijdigheden, dat ze dit onmogelijk zou kunnen voordat zij eerst was teruggekeerd naar de essentie van de geest: in staat zijn U te zeggen.”
De ironie van de nederige schijn op het gezicht van de spiritualiteit zonder religie is, dat zij in feite een toppunt van hoogmoed vertegenwoordigt; het is de positie die elk geloofssysteem veroordeelt en vervolgens tracht die voor zichzelf te scheppen, alsof de werkelijkheid van God zou kunnen worden geschapen naar het beeld van de spirituele persoon. Op deze manier vermijden de spirituele maar niet religieuze mensen om zich werkelijk met God te verbinden. Het is een feel-good rookgordijn om zich af te sluiten voor elke ontmoeting met het ware Eeuwige Gij.
En dat brengt ons bij de betekenis van “religie”. Het komt van het voorvoegsel re-, wat “opnieuw” betekent, en ligare, wat “binden” of “verbinden” betekent. Religie gaat over onszelf opnieuw met God verbinden. Het erkent dat er iets mis is, dat we op een fundamentele manier van God losgekoppeld zijn, maar dat we opnieuw verbonden moeten worden. Een religie gaat over het terugkeren naar een ontmoeting met God. Als er rituelen of praktijken in een godsdienst zijn, dan is dat omdat zij deel uitmaken van het proces dat God heeft verordend voor een relatie met Hem. Als er leerstellingen en geloofsuitspraken zijn, dan zijn die bedoeld als uitdrukking van de waarheid die God aan ons heeft meegedeeld.
Misschien is een van de grootste verschillen dat de religieuze persoon een waarheid heeft ontdekt, terwijl de louter spirituele persoon zijn eigen waarheid probeert te scheppen of het onverschillig laat. Uiteindelijk komt het neer op wat waar is, en een religie is voor hen die erkennen dat zij niet het spirituele inzicht hebben om hun eigen spirituele dogma’s en praktijken uit te vinden. Een louter spiritueel persoon beweert de wijsheid te hebben om zijn eigen pad te bepalen, vaak ongeacht logica of de volledige begeleiding van veel van de mensen aan wie hij zijn ideeën ontleent.
Matt D’Antuono
Matt D’Antuono
Matt D’Antuono is leraar natuurkunde, gespreksleider Grote Boeken voor de Angelicum Academie, en een medewerker van de gemeenschap van de Broeders van de Vernieuwing. Hij woont op een hobbyboerderij in New Jersey met zijn vrouw en negen kinderen. Hij heeft een bachelor in natuurkunde en filosofie, een master in speciaal onderwijs, en een master in filosofie van Holy Apostles in Cromwell, Connecticut. In 2008 keerde hij terug naar de Katholieke Kerk. Hij is de auteur van A Fool’s Errand: A Brief, Informal Introduction to Philosophy for Young Catholics, The Wiseguy and the Fool en Philosophy Fridays. Op YouTube kun je hem vinden onder DonecRequiescat en zijn familie onder MisterD418. Matt is ook een katholiek spreker en lid van de Catholic Speakers Organization (CatholicSpeakers.com).
Keywoorden: | Broeders van de Vernieuwing | Feel-good | Martin Buber | Matt D’Antuono | Logica | Mysterie zonder realiteit | Mysterieuze realiteit | NCRegister | Realiteit | Religie | Religieus | Spiritualiteit | Spiritueel | Ziel |
Wilt u meer lezen of zien over bijvoorbeeld het belang van ‘staan in de Realiteit‘? Klik dan hier of gebruik één van de andere ’tags’ bovenaan deze post.
220623 | [XLS000] |
