Vincent van Hall |Opinie| Amsterdam, Palmzondag 28 maart 2021

Morgen begint vandaag

Oorspronkelijk oordeelde men vanuit Christus, die men volgens de H. Schrift kende, over de traditie, en vanuit de traditie over de tijdgeest. Daar kwam dan de natuurwet bij. Op een koninklijke-, verbindende- en profetische wijze gaven bisschoppen en priesters daaraan persoonlijk gevolg, waaronder ook veel getalenteerde mensen met verantwoordelijkheidsgevoel op het gebied van wetenschap, kunst en publiek bestuur. De relevantie van die onderneming stond voor de meeste mensen grotendeels buiten de discussie. Inmiddels is het aantal priesters en bisschoppen dat evenzo moedig als zelfkritisch preekt en publiekelijk voorleeft wat de Kerk van alle eeuwen heeft verkondigd, en waar nodig ook het martelaarschap verkiest boven het compromis met de tijdgeest, echt heel klein geworden.

De herinnering daaraan komt men in het straatbeeld, laat staan in de media, nog nauwelijks tegen. De Kerk is naar binnen gericht geraakt en een club van bepaalde schoonheden en sociologische gewoontes geworden. Een overleg- en vergadercultuur. Een museum dat aan risicomanagement doet. Want alles wat de Kerk vroeger publiekelijk zei en deed, wat de mensen toen ook van de Kerk verwachtten (zelfs als men er zelf niet in geloofde of naar handelde), is tegenwoordig op voorhand verdacht geworden. Het wordt niet meer geduld.

Christofobie
De christofobie bereikt bij sommigen een hoogtepunt. Anderen maken van Christus een hedendaagse, willekeurige en nietszeggende deelselectie naar eigen smaak en voorkeur. Bij gevolg raakt eenieder die wel het gehéle evangelie en de traditie van de Kerk (Christus) in de openbaarheid nog wil verdedigen in het defensief. De Franse revolutie stond, sinds de Restauratie aan het begin van de 19e eeuw, met een zeker (beperkt) respect nog lange tijd stil voor de deur van de Kerk. Men had over het algemeen op z’n minst het vermoeden dat daarbinnen iets gebeurde wat van een andere orde is. Een mysterie, of eigenheid, waarover men van buitenaf niet vrijelijk kon of mocht beschikken. Zo U wilt : eerbied voor het sacrale.

Hiërarchie
De gedachte aan hiërarchie had ook nog een zekere gelding. Vaderlijk gezag en verantwoording. Zolang de Kerk maar niet het machtswoord sprak. De geschonken reservetijd van het confessionele tijdperk is echter, voor eenieder die het nog niet eerder gemerkt heeft, nu echt voorbij.

En het tijdperk van het bijbehorend clericalisme en ultramontanisme eveneens. Onderscheiding van Kerk en staat, die uitliep op een volledige scheiding, is in Europa een farce geworden. Het biedt inmiddels geen enkele bescherming meer. Na lange tijd als een ‘aspect’ van de samenleving te zijn gezien en terughoudend geduld, wordt de Kerk nu echt als storend relict terzijde geschoven, tot ver achter de voordeur maatschappelijk toegeëigend en gedemocratiseerd. Zij wordt zonder schroom wereldgelijkvormig gemaakt, of – anders gezegd – definitief met de grond gelijk gemaakt.

Zij wordt geacht alles en zichzelf in het ‘midden’ te laten. Haar eigen altijd hoge verwachting van het leven, waar zij vanwege de altijd aanwezige onvolledigheid in het leven nooit aan heeft of zal kunnen voldoen, richt zich nu bij uitstek tegen de Kerk zelf. En ook tegen alles wat de Kerk ooit heeft toebehoort. Dit gebeurt door middel van een exclusief (intolerant) beroep op inclusie, via een ‘cancelcultuur‘, zowel van binnenuit als van buitenaf. Katholieke bestuurders worden overal, met behulp van de fopspeen ‘commissie identiteit’, met een kluitje in het riet of direct naar huis gestuurd. Terwijl het katholieke element principieel geen ornament, maar fundament van katholieke organisaties is. Van vroom, binnenkerkelijk ‘geneuzel’ heeft men in het algemeen overal schoon genoeg.

Hypocrisie
Te pas en te onpas wordt de Kerk hypocrisie verweten. Op gelovigen wordt ingepraat dat het tijd wordt afstand of afscheid te nemen. De tijd is niet ver dat het begrip vroom zelf synoniem wordt met huichelachtig. Zelfs (in naam nog) katholieke media keuren dat niet alleen goed, maar werken daar actief aan mee, versnellen dit proces.

En nu: terug naar onze priesters. Zij staan in deze tijd onbeschermd, in een gure wind. Hoeveel tegenwind kan een mens van vlees en moed verdragen? Hoe is het om permanent onder een vergrootglas – van angstige- en lichtschuwe bisschoppen, de media en de publieke opinie – te moeten leven? Met daarbij veelal ook nog kopzorgen over financiële tekorten en feitelijke armoede. De katholieke Kerk heeft in Nederland immers geen buitengewone inkomsten, zoals het Vaticaan met musea of in Duitsland uit belastingen.

De katholieke kerk in Nederland, die sinds de 16e eeuw nooit rijk is geweest, eet zichzelf in razend tempo nu op. Hoe leuk is dat, en hoe lang houdt men dat mentaal vol? Kan men leven van een mythe, van bijgeloof en zelfvertrouwen? Meestal niet zo lang, denk ik. Het vraagt geloof, hoop en liefde (en een stevige ruggengraat) om niet moedeloos te worden en ondergronds (in de catacomben) te gaan, esoterisch te worden of te bezwijken voor de tijdgeest. Het vraagt een bovennatuurlijke genade om stand te houden.

EWTN Lage Landen
Wat kan of moet EWTN Lage Landen doen? Ik denk drie dingen. Ten eerste : beginnen bij Jezus, de vleesgeworden Logos. Hoewel het ‘draait’ om de kenbare realiteit ‘gaat’ het, meer dan wat zij is en wat haar beweegt, allereerst over de universele Oorsprong ervan én over het Eindpunt van alle dingen. Deze worden beide aan het menselijk denken, en hart, aangegeven in het vleesgeworden Woord van God.

Ten tweede : ophouden met confessioneel te denken. Het katholicisme gaat niet over een deelaspect van de werkelijkheid, maar over de gehele werkelijkheid. Ook de politieke werkelijkheid.

Ten derde : kennis verspreiden over hoezeer de katholieke Kerk het desem is geweest van, en onverbrekelijk verbonden is met, alles waar Europa voor staat. Dat het geheel aan diverse waarden, waar Europa prat op gaat, geenszins vanzelfsprekend en ook geen natuurverschijnsel is. Alleen zo kunnen we een verdedigingsring rondom, en toegangswegen tot, priesters creëren die hun heilige taken verrichten. Transparant tot op het Allerheiligste, en moreel niets te verbergen. Alleen zo zal de Kerk in de huidige tijd kunnen overleven; alleen zo zal het evangelie opnieuw werkzaam worden en vrucht dragen, zodra de tijd daarvoor rijp is.

Zodra God dat wil. En die tijd komt, te midden van dit tijdsgewricht, misschien veel sneller dan wij vermoeden. Morgen begint vandaag. Jesaja 21.

Auteur:

Vincent van Hall, Amsterdam

Keywoorden: Cancel cultuur | Christofobie | Clericalisme | Confesssioneel denken | Desem van Europa | Eerbied voor het sacrale | Eindpunt der dingen | Het allerheiligste | Hiërarchie | Hypocretie | Inclusieve samenleving | Jesaja 21 | Kerk en Staat | Logos |  Natuurwet | Nieuwsbrief06 | Offerbereidheid | Priesterschap | Tijdgeest | Traditie | Ultramontanisme | Universele oorsprong | Vaderlijk gezag | Verantwoordelijkheid | Visie EWTN |

Zie ook:

• FilioQue 028: Wat is het offer waard? – P.Elias Leyds c.s.j. YouTube
• FilioQue 029: Wat wil je bereiken? – P.elias Leyds c.s.j. YouTube

210401 | [XLS000] | 241112 1509 |