NIEUWSBRIEF
DOE MEE! VACATURES
STEUN ONS

Lessen uit het bespiegelen van de kerststal

Wonderen kunnen ook in onze eigen tijd gebeuren, als we Christus in het middelpunt houden.

Aartsbisschop Salvatore Cordileone Commentaren 25 december 2024

Er zijn veel dierbare herinneringen en gekoesterde, aloude tradities, rituelen en symbolen die deze tijd van het jaar kenmerken – de symbolen van de kerstboom, het ritueel van het versieren ervan, de kerstkrans, de kousen bij de open haard en het inpakken van de cadeautjes onder de boom. Deze tradities maken dit een betoverende tijd van het jaar. Maar bovenal blijft de kerststal het meest gekoesterde en kenmerkende symbool van Kerstmis.

De menselijkheid: Aanwezigheid in de tijd

Het verhaal is bekend. Men gelooft dat Franciscus door zijn pelgrimstocht naar het Heilige Land werd geïnspireerd om de geboorte van Christus letterlijk uit te beelden. Zoals zijn eerste biograaf, broeder Thomas van Celano, het uitlegt, wilde Franciscus “de geboorte van dat kind in Bethlehem op zo’n manier uitbeelden dat we met onze lichamelijke ogen kunnen zien wat hij heeft geleden door het gebrek aan alles wat een pasgeboren baby nodig heeft en hoe hij in [een] kribbe lag tussen de os en de ezel.” En mensen van heinde en verre stroomden toe om het tafereel tijdens de mis van Kerstmis te aanschouwen. Franciscus wilde de echte menselijke ervaring van die eerste kerstnacht benadrukken — dat God werkelijk een mens werd, geboren als baby uit een maagdelijke moeder. De God buiten ons en boven ons is ook onder ons op de nederigst denkbare manier. Dit is een goede les voor ons, vooral in deze tijd van het jaar waarin het zo gemakkelijk is om de nacht waarin Christus werd geboren te romantiseren. Het is goed dat we veel moeite, kunst en liefde steken in het versieren van onze kerststallen, maar de schoonheid van de kunst moet ons inspireren om het historische moment in zijn volle realiteit te beschouwen en ons er niet van afleiden.

Franciscus wilde ons vandaag de vernedering van de Zoon van God laten zien, die een kind werd dat geboren werd in een stal temidden van smerigheid en dieren en arme boeren, en toch het toonbeeld was van geestelijke volmaaktheid. Hij die de heerser over alles is, koos ervoor om onderworpen te zijn aan Zijn schepping, tot op het punt dat Hij Zijn leven opofferde aan het kruis om ons te bevrijden van de zonde. (Augustine Thompson, O.P., “Francis of Assisi: A New Biography” Ithaca, New York: Cornell University Press, 2012, p. 109)

Goddelijkheid: blijvende Aanwezigheid

In onze tijd zijn we geneigd om de Zoon van God te zien als niet meer dan een vriend, een metgezel, iemand die met ons meeloopt. Hoewel dit waar is, zien sommigen Hem misschien te veel als een gelijke. We doen er echter goed aan om te erkennen dat Zijn heerschappij over ons niet onderdrukkend maar bevrijdend is. Dit is alleen het geval als we ons leven inrichten volgens Zijn manier.

Als God kwam Hij ons bevrijden van de zonde door Zijn passie en dood aan het kruis, wat Franciscus zo diep ontroerde bij het overdenken van de geboorte van onze Heer. De tekenen van de passie van onze Heer zijn er al bij zijn geboorte: Maria “wikkelde Hem in doeken en legde Hem in een kribbe”. Deze doeken voorspellen de grafdoeken waarin Jezus’ lichaam zou worden gewikkeld toen Hij na zijn kruisiging in het graf werd gelegd. Het hout van de kribbe loopt vooruit op het hout van het kruis, de boom waaraan Hij de schade ongedaan zou maken die aan de boom in de Hof was aangericht toen de slang onze eerste ouders misleidde en we de vriendschap met God verloren. Dit is de oorspronkelijke religieuze betekenis van de kerstboom: de boom van het kruis, die de boom in de Hof overwint, onze vriendschap met God herstelt en ons het geschenk van eeuwig leven geeft.

Bij deze geboorte zijn ook de tekenen van Gods blijvende aanwezigheid bij ons aanwezig. Wat is een kribbe anders dan een trog, een bak waaruit dieren worden gevoed? Hij kwam om ons te voeden met Zijn Lichaam en Bloed en werd geboren in Bethlehem, een klein onbeduidend stadje waarvan de naam “huis van brood” betekent. Hij blijft Zichzelf leegmaken door uit de hemel neer te dalen om sacramenteel bij ons aanwezig te zijn onder de gedaanten van brood en wijn, de gave van Zijn Lichaam en Bloed in de Allerheiligste Eucharistie. Zo zet Hij het mysterie van Zijn Menswording voort door tijdens elke Mis vlees aan te nemen en ons te voeden met Zijn Lichaam en Bloed, wat een ander mysterie is dat Franciscus zo diep ontroerde bij het overdenken van de nederigheid van onze Heer.

Zou het kunnen dat de nonchalante houding ten opzichte van het Heilig Sacrament die tegenwoordig zo alomtegenwoordig is in de Kerk, een gevolg is van een houding die de Zoon van God zou degraderen van Zijn goddelijkheid tot een goede vriend die aan ons gelijk is in onze menselijkheid? Het niet erkennen van Zijn werkelijke aanwezigheid in de Heilige Eucharistie leidt op zijn beurt weer tot het niet erkennen van Zijn goddelijkheid onder de verschijning van Zijn menselijk lichaam in de Menswording, en dus tot het dienovereenkomstig inrichten van ons leven.

Juiste ordening van het universum

Hoewel dit jaargetijde een betoverende tijd vol dierbare herinneringen is, weten we dat er veel lijden is in ons midden en vaak zelfs in onze eigen families. Wereldwijd zijn we getuige van oorlogen en allerlei wreedheden, vooral in het land waar onze Heer is geboren. We treuren dat het land dat we “heilig” noemen al duizenden jaren getekend is door oorlogen en wreedheden.

God zal niet toestaan dat Zijn volk tot in het oneindige onderdrukt wordt. Hij zal hen komen redden en hen bevrijden van zonde en dood. Hoe zal Hij dit doen? “Want ons is een kind geboren, een Zoon is ons gegeven; op zijn schouder rust de heerschappij.” Dit seizoen vieren we de vervulling van die belofte. Deze Koning, de Zoon van God, is degene die “Vredevorst” wordt genoemd. En toch is er nog steeds oorlog; wreedheid is er in overvloed. Maakt de geboorte van Gods Zoon, de vervulling van deze belofte, echt enig verschil?

Laten we eens stilstaan bij de scène in het centrum van dit alles: het Christuskind. Direct om hem heen staan zijn ouders; en dan de herders, die de gemeenschap van gelovigen vertegenwoordigen. Uitkijkend over het hele tafereel zijn er de sterren en de engelen, de fysieke en spirituele hemelse realiteiten. Een juist geordend universum heeft Christus in het middelpunt, met de gezinseenheid die dat op Christus gerichte leven in huis voedt, ondersteund door de gelovige gemeenschap, in verbondenheid met hen die vanuit de hemel voor ons bidden.

Christus in het middelpunt: dit betekent God op Zijn woord geloven, erop vertrouwen dat wat Hij ons leert waar is en proberen ons leven te leiden volgens het patroon van de altruïstische liefde die Hij voor ons heeft gemodelleerd. De geschiedenis van Gods volk staat vol met voorbeelden van ontrouw aan Gods verbond en alle ellende die dat in de wereld brengt. Maar het staat ook vol met voorbeelden van heiligen die licht voor ons zijn en ons de weg naar vrede en verlossing leren door hun zelfidentificatie met Christus.

Conclusie

We kunnen hiervan geen groter voorbeeld zien dan in de patroonheilige van onze stad en ons aartsbisdom [San Francisco, -red.]. Toen Franciscus met Kerstmis in Greccio voor het eerst de scène met de kribbe in de kerk opzette en als diaken die kerstmis preekte, hield hij de figuur van het Christuskind in zijn handen om aan de mensen te geven voor hun devotie. Na de mis gingen de mensen het heiligdom binnen om stukjes van het stro als relikwieën te bewaren. Er begonnen berichten over wonderen de ronde te doen. Zieke dieren die het stro aten, werden weer gezond en vrouwen die op het punt stonden om te bevallen, raakten het stro aan en kregen een gemakkelijke bevalling.

Wonderen kunnen ook in onze tijd gebeuren als we Christus in het middelpunt houden en trouw de verantwoordelijkheden vervullen waartoe Hij ons roept, afhankelijk van onze levensomstandigheden. We hoeven er niet in te berusten dat de zonde ons overwint; Hij geeft ons de kracht om de zonde te overwinnen en vrij te worden, vrij om genezen te worden en in vrede te leven, vrij om lief te hebben, vrij om Hem in dit leven te kennen, lief te hebben en te dienen, en om voor altijd volmaakt gelukkig met Hem te leven in de hemel. Moge God ons deze genade schenken.

Bron: https://www.ncregister.com/commentaries/cordileone-natvity-scene-christmas-2024-ppztplq3

Vertaling: EWTN Lage Landen (AV)


Wilt u meer lezen over bijvoorbeeld ‘Aartsbisschop Salvatore Cordileone‘? Klik dan hier,  of op één van de andere ’tags’ boven aan dit artikel.