In een essay van 3 maart, getiteld ‘Quo Vadis, Germania’, legt kardinaal Walter Brandmüller uit wat hij ziet als de historische ‘wortels van de crisis’.
Edward Pentin; Blogs; 11 maart 2022
VATICAANSTAD – De Synodale Weg van de Kerk in Duitsland zit op het “verkeerde spoor dat verdwaald is in het niets,” geworteld in de ketterij van het modernisme, dat theologen nog steeds juist moeten belichten, en is voorbestemd om te mislukken, zo heeft kardinaal Walter Brandmüller gezegd.
In een commentaar gepubliceerd op 3 maart op de Duitstalige website Kath.net en getiteld “Quo vadis, Germania” (“Waar ga je heen, Duitsland?”), zei de Duitse kerkhistoricus, dat de Synodale Weg “sensationele eisen” stelt die “duidelijk in tegenspraak zijn met het authentieke katholieke geloof, de hiërarchisch-sacramentele constitutie van de Kerk en haar bindende morele leer”.
Kardinaal Brandmüller reageerde op ontwerpteksten die tijdens een plenaire vergadering van de Synodale Weg, begin februari in Frankfurt, werden goedgekeurd. De deelnemers, waaronder de meeste bisschoppen van Duitsland, stemden in grote meerderheid voor het zegenen van verbintenissen tussen mensen van hetzelfde geslacht, veranderingen in de catechismus over homoseksualiteit en de wijding van vrouwelijke priesters, dat het celibaat voor priesters in de Latijnse kerk een vrije keuzemogelijkheid wordt en de betrokkenheid van leken bij de verkiezing van nieuwe bisschoppen.
“Het feit dat niet weinig van deze ‘ja’-stemmen afkomstig waren van bisschoppen, wijst op de ernst van de situatie – en doet fundamentele vragen rijzen,” merkte kardinaal Brandmüller op. De bisschoppen, voegde hij eraan toe, moet worden gevraagd of zij zich realiseerden dat zij “openlijk de waarheden van het geloof tegenspraken, die zij herhaaldelijk hadden gezworen trouw te zullen bewaren en verkondigen”.
“De gemeenschap van de gelovigen heeft hier recht op!” benadrukte kardinaal Brandmüller met klem.
De voormalige voorzitter van het Pauselijk Comité voor Historische Wetenschappen zei enerzijds dat het “geen verrassing” was dat onder de besproken “hervormingen” zich zaken bevonden, als de afschaffing van het priesterlijk celibaat en de toelating van hertrouwd gescheidenen tot de Heilige Communie. Hij zei dat deze hervormingen “op de loer lagen sinds de Würzburg Synode van 1971-1975” – een vergadering die tot doel had hervormingen van het Tweede Vaticaans Concilie door te voeren, maar die de Heilige Stoel nooit heeft goedgekeurd.
Maar kardinaal Brandmüller, 93 jaar oud, merkte op dat wat nieuw is, is dat “gepraktiseerde homoseksualiteit wordt erkend als moreel toelaatbaar,” en dat er “geen echt verschil is tussen bisschoppen, priesters, diakens, en dat ‘alleen’ mensen die het doopsel en het vormsel hebben ontvangen moeten worden erkend” – een overtuiging, zei hij, die “volledig overeenkomt met de leer van Maarten Luther.”
Dit was in strijd met de leer van het Tweede Vaticaans Concilie, betoogde de kardinaal, die leerde dat het “hiërarchisch priesterschap van de gewijden” verschilt van het “universeel priesterschap van de gedoopten, niet slechts in gradatie, maar in wezen.” Aldus, vervolgde hij, “verwerpt de Frankfurter bijeenkomst 2000 jaar praktijk en een algemeen concilie!
Wat de wijding van vrouwen betreft, zei kardinaal Brandmüller dat dit “in 2000 jaar nooit mogelijk is geacht omdat, zoals Johannes Paulus II met onfeilbaar oordeel heeft verklaard, de Kerk niet bevoegd is” om vrouwen te wijden.
Dergelijke “spectaculaire eisen”, merkte hij op, “hebben evenveel levendig enthousiasme gewekt in de kringen van het beroepskatholicisme als ze tot afgrijzen hebben geleid bij gewone katholieken.”
Kardinaal Brandmüller, die in 2010 door Benedictus XVI tot kardinaal werd verheven vanwege zijn verdiensten voor de Kerk als eminent historicus, legde vervolgens uit wat hij zag als de “wortels van de crisis die in Frankfurt aan het licht kwam”.
Hij zei, dat het belangrijk was om terug te kijken naar het einde van de 19e eeuw, toen de vraag “wat is eigenlijk religie?” werd gesteld en het fenomeen van het “modernisme” opkwam. Zoals voor het eerst vastgelegd door Paus Pius X, omschreef de kardinaal het modernisme als “een heterogene groep van ideeën en benaderingen die op verschillende manieren onverenigbaar waren – en nog steeds zijn – met het katholieke geloof”.
Dit waren pogingen van denkers om “de betekenis van het menselijk bestaan te helpen verlichten, en om te gaan met de ervaring van de eindigheid van de mens”. Maar er was nog een “bepalend element,” voegde hij eraan toe, “dat van de evolutie.” Kardinaal Brandmüller legde uit dat mensen en de samenleving werden gezien als onderwerpen van evolutie – een zich steeds ontwikkelend “religieus bewustzijn” zodat geloof en de praktijk van het geloof moeten worden geformuleerd “op hun momentane stadia van ontwikkeling” en draaien rond het ego in een “eenzame monoloog”.
De evolutionaire benadering, zei de kardinaal, is ook afgeleid van de 19e-eeuwse Duitse filosoof Georg Wilhelm Friedrich Hegel en zijn “drie-stappen-proces van these, antithese en synthese”. Het betekent dat wat vandaag “waar zou kunnen zijn, gisteren onwaar was, en vice versa, teneinde in de volgende stap weer in twijfel te worden getrokken – en zo verder,” zei hij.
Kardinaal Brandmüller zei, dat theologen deze bewegingen dringend op een serieuze en onpartijdige manier hadden moeten behandelen, zoals H.Paus Pius X in 1907 deed met zijn encyclieken Pascendi Dominici Gregis en Lamentabili Sane. “Maar dat is nu juist niet gebeurd,” zei hij, eraan toevoegend dat de wereldgebeurtenissen, waaronder de wereldoorlogen en hun nasleep, ertoe leidden dat de theologie minder gericht werd op het “fundamentele” en meer op “hedendaagse bewegingen”. Zo, zei hij, was er nooit een “grondig en alomvattend onderzoek van het complexe fenomeen van het modernisme” en het “probleem bleef ondergronds smeulen”.
Hij zei dat de crisis “uiteindelijk tot uitbarsting kwam, in de aanloop naar Vaticanum II” toen de theologische denkrichting, Nouvelle Théologie, die er onder andere op gericht was de katholieke theologie weg te leiden van kritiek op het modernisme, voet aan de grond kreeg. Hij zei dat Paus Pius XII hierop reageerde in zijn encycliek Humani Generis in 1960, maar “kort daarna probeerde de nu vergrijsde generatie van [de culturele revolutie van] 1968, die weer de toon aangaf in Frankfurt, de loop der gebeurtenissen te veranderen.”
Dit heeft ertoe geleid, zei hij, dat de Duitse kerk een niet-gouvernementele organisatie is geworden met humanitaire en culturele doelstellingen, een “staatkundig artefact, beperkt tot het hier-en-nu, om zichzelf draaiend, overbodig.”
Maar de mens, zei hij, heeft een “oneindige geest” en religie is de manier waarop hij reageert op zijn bestaan, “zijn Schepper herkent en Hem ontmoet”. Kardinaal Brandmüller vroeg zich af of de “synodalisten” zich hier niet bewust van zijn en vroeg of zij zich realiseren dat zij “op een fout spoor zitten dat verdwaald is in het niets”.
“Uiteindelijk is het resultaat van het project van de ‘Synodale Weg’ fataal,” voorspelde hij, en merkte op hoe de Frankfurter teksten verder gaan dan ketterij, door het niet noemen van “God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.” De kardinaal noemde dit “Atheïsme in het Christendom” – de titel van een boek uit 1968 van de Marxistische schrijver, Ernst Bloch, ook een inwoner van Frankfurt.
Daarentegen zei kardinaal Brandmüller dat het joods-christelijke begrijpen “niet het resultaat is van menselijke zelfervaring of existentiële reflectie,” maar veeleer de “openbaring van de Schepper aan zijn schepsel, de mens,” bewerkt door de “vleesgeworden Zoon van de Levende God.” Dit is niet “gebaseerd op ideeën, mythen, enz., maar op controleerbare historische feiten,” zei kardinaal Brandmüller.
En toch, “speelde dit alles geen rol” op de synodale vergadering in Frankfurt, en “dood, oordeel en eeuwig leven kwamen niet ter sprake,” zei kardinaal Brandmüller, en beschreef deze realisatie als “verbazingwekkend en ontstellend.”
“Wat wordt daar verstaan onder religie, christendom, de katholieke kerk?” vroeg de kardinaal. “Inderdaad is het atheïsme in het christendom,” zei hij: “Is de ‘Kerk’ dan niet gewoon een sociaal-cultureel overbodige NGO, één van de vele andere?”
“Keer terug, Israël, tot de Heer, uw God”, besloot de kardinaal, terwijl hij Hosea 14:2 citeerde.
Kardinaal Brandmüller, een van de vier kardinalen die in 2016 de dubia ondertekenden die paus Franciscus vragen stelden over de morele theologie van zijn apostolische exhortatie over het gezin, Amoris Laetitia, is de laatste prominente kerkelijk leider die zich de afgelopen weken uitsprak tegen de Synodale Weg.
Zijn commentaar volgt op een openbare broederlijke correctie van de hand van aartsbisschop Stanisław Gądecki, de voorzitter van de Poolse bisschoppenconferentie, en een kritische open brief van de Noorse bisschoppenconferentie, beide gericht aan de voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie, bisschop George Bätzing.
Edward Pentin begon zijn verslaggeving over de Paus en het Vaticaan bij Vatican Radio voordat hij de correspondent voor Rome werd voor EWTN’s National Catholic Register. Hij heeft ook verslag gedaan over de Heilige Stoel en de Katholieke Kerk voor een aantal andere publicaties waaronder Newsweek, Newsmax, Zenit, The Catholic Herald, en The Holy Land Review, een Franciscaanse publicatie gespecialiseerd in de Kerk en het Midden Oosten. Edward is de auteur van The Next Pope: The Leading Cardinal Candidates (Sophia Institute Press, 2020) en The Rigging of a Vatican Synod? An Investigation into Alleged Manipulation at the Extraordinary Synod on the Family (Ignatius Press, 2015). Volg hem op Twitter op @edwardpentin.
Keywoorden: | 2016 Dubia | Aartsbisschop Stanisław Gądecki | Bisschop Georg Bätzing | Duitse bisschoppen | Edward Pentin | Duitse synodale weg | Geloofscrisis | H.Paus Johannes Paulus II | H.Paus Pius X | Hegel | Homoseksualiteit | Kardinaal Walter Brandmüller | Luther | Modernisme | NCRegister | Noorse bisschoppenconferentie | Paus Benedictus XVI | Quo Vadis Germania | Synodale weg | Vaticanum II |
Wilt u meer lezen over bijvoorbeeld de ‘duitse synodale weg‘? Klik dan hier of gebruik een van de ’tags’ boven aan het artikel
220314 | [XLS000] |