(red.) Artikel herhaald naar aanleiding van de gedenkdag 18 juli 2023: 700 jaar geleden van de  heiligverklaring van H.Thomas van Aquino (18 juli 1323) 

Is de filosofie van Thomas van Aquino voor iedereen? @NCRegister Donald DeMarco

COMMENTAAR: “Hoe kan het, dat de miljarden sterren in zo’n harmonie leven,” vroeg Thomas van Aquino, “terwijl de meeste mensen nauwelijks een minuut kunnen leven zonder in hun gedachten de oorlog te verklaren?

Donald DeMarco; Commentaren; 18 augustus 2022

De filosofie van de H. Thomas van Aquino is zeer systematisch, diepzinnig, mystiek en uitgebreid, en werd in de 13e eeuw opgetekend. In één woord, die is “formidabel”. En toch, Thomas van Aquino is de meester bij uitstek van het gezond verstand. Zijn filosofie heeft een opmerkelijke affiniteit met het menselijk verstand en de zintuigen. Zijn filosofie is voor de menselijke geest wat de muziek van Bach is voor het oor of wat de beeldhouwwerken van Michelangelo zijn voor het oog. Hij is de Doctor Angelicus, maar hij is nuchter.

Jacques Maritain was de meest vooraanstaande aanhanger van het thomisme in de 20e eeuw. Voor hem was Thomas van Aquino niet zomaar een interessante denker, maar “de denker”, net zoals Thomas van Aquino Aristoteles beschouwde als “de filosoof”, “Paulus als “de apostel” en Mozes Maimonides als “de rabbi”.

Denk daarbij aan Maritains reactie toen hij kennis maakte met de gedachten van de Engelachtige Doctor:

“Voortaan was ik al een thomist zonder het te weten, toen ik voor mijzelf, zonder bedrog of er iets aan af te doen, de authentieke waarde bevestigde van de werkelijkheid van onze menselijke instrumenten tot kennis. … Toen ik enkele maanden later bij de Summa Theologiae aanlandde, zou ik geen barricade opwerpen voor haar lichtgevende vloed.”

Diezelfde “lichtende vloed” drong binnen in de geest en het hart van de vooraanstaande Amerikaanse schrijfster Flannery O’Connor. Zij las de Summa elke avond voor het slapen gaan. Als haar moeder tegen haar zei: “Doe het licht uit. Het wordt al laat,” antwoordde Flannery met, … “het licht, eeuwig en onbegrensd als het is, kan niet worden uitgezet.”

De getuigenissen van Maritain en O’Connor suggereren dat de lichtgevende filosofie van de heilige Thomas van Aquino zo’n wonderbaarlijke affiniteit heeft met het verstand dat het, op zijn minst in potentie, een filosofie is voor iedereen. Bovendien bezaten zowel Maritain als O’Connor de nederigheid om Thomas van Aquino zonder vooroordeel te benaderen. Maritain noemde zichzelf de “boer van de Garrone”, terwijl O’Connor zichzelf een “Hillbilly thomist” noemde.

De romanschrijver Norman Mailer verklaarde dat als hij Thomas van Aquino ooit in de volgende wereld zou ontmoeten, hij hem zou prijzen voor zijn allervoortreffelijkste uitspraak, “het gezag van de zintuigen”. Onze ogen en oren zijn gericht op een wereld die wij niet gemaakt hebben. Zij zijn betrouwbare verslaggevers van wat er zich in de werkelijkheid afspeelt. Zij verzinnen geen dromen, idealen of fantasieën. Zij verankeren zich in een wereld van gezond verstand, zodat verschillende mensen precies hetzelfde kunnen zien. Mount Rushmore is geen illusie. De waarheid heeft haar basis in de buiten-mentale werkelijkheid.

Waarheid is daarom niet de “geldwaarde van een idee,” zoals William James voorstelde, maar het overeenkomen van het verstand met zijn object. Het is iets dat we allemaal kunnen delen. Een loutere verzameling van ongelijksoortige meningen creëert chaos.

De grote natuurkundige Werner Heisenberg beoordeelde Thomas van Aquino als de meest ruimdenkende denker die hij ooit was tegengekomen. Thomas van Aquino las praktisch alles wat voor hem beschikbaar was, en met respect. Hij waarschuwde tegen “de man van één enkel boek”. In een geest van vrijgevigheid zei hij dat we moeten houden van “hen wiens meningen we delen en hen wiens meningen we verwerpen, want beiden hebben gewerkt in de zoektocht naar de waarheid, en beiden hebben ons geholpen in het vinden ervan”.

Voor Thomas van Aquino moet elke uitwerking een oorzaak hebben. Niets komt tot bestaan uit niets. Dit eenvoudige, maar onbetwistbare principe is de basis voor zijn vijf bewijzen voor het bestaan van God. Er moet een allereerste oorzaak zijn die alle werkingen in beweging zet. En deze allereerste oorzaak is God: “Er moet een eerste beweger zijn die boven alles bestaat en die noemen wij God.”

Hij erkende ook de realiteit en objectiviteit van de natuur. De menselijke natuur beschrijft ieder van ons en moraliteit is eenvoudigweg een manier van handelen die zowel in overeenstemming is met onze natuur, als die natuur vervolmakend.

Ondanks al zijn intellectuele vernuft, bleef hij een man van het volk. “Vriendschap,” beweerde hij, “is de bron van het grootste plezier, en zonder vrienden worden zelfs de aangenaamste bezigheden vervelend.” Hij beweerde dat de beste van alle vriendschappen die tussen echtgenoot en echtgenote is. Toch was hij allesbehalve naïef.

“Hoe kan het dat de miljarden sterren in zo’n harmonie leven,” vroeg hij, “terwijl de meeste mensen nauwelijks een minuut kunnen leven zonder in hun gedachten de oorlog te verklaren?”

Een van de belangrijkste bijdragen van Thomas van Aquino in zijn tijd was het vaststellen van de harmonie tussen geloof en rede. Zowel geloof als rede hebben betrekking op dezelfde God. Een christen zou belachelijk overkomen, zo stelde hij, als hij een geloofsdogma zou presenteren dat door de wetenschap werd tegengesproken.

Als man van evenwicht beschreef Thomas van Aquino barmhartigheid zonder rechtvaardigheid als “de moeder van de ontbinding”, terwijl rechtvaardigheid zonder barmhartigheid “wreedheid” is.

De filosofie van de heilige Thomas van Aquino is voor iedereen beschikbaar om te proberen. De obstakels die het begrip ervan in de weg staan kunnen gemakkelijk verwijderd worden, zodat de “lichtende vloed” alle zoekers naar wijsheid kan informeren en verrukken.

Donald deMarco

Donald DeMarco – Donald DeMarco, Ph.D., is Senior Fellow van Human Life International. Hij is professor emeritus aan de St. Jerome’s University in Waterloo, Ontario, een adjunct-professor aan het Holy Apostles College in Cromwell, Connecticut, en een vaste columnist voor St. Austin Review. Zijn laatste werken, How to Remain Sane in a World That is Going Mad; Poetry that Enters the Mind and Warms the Heart; en How to Flourish in a Fallen World zijn verkrijgbaar via Amazon.com. Enkele van zijn recente geschriften zijn te vinden op Human Life International’s Truth and Charity Forum. Hij is de Catholic Civil Rights League ontvanger van 2015 van de prestigieuze Exner Award.

Bron: Is Thomas Aquinas’ Philosophy for Everyone?| National Catholic Register (ncregister.com

Vertaald: EWTN Lage Landen (AV)

Wilt u meer lezen over bijvoorbeeld ‘Godsbewijs‘? Klik dan hier , of gebruik één van de andere ’tags’ boven aan dit artikel

Wilt u meer lezen of horen over ‘Realisme‘? Klik dan hier 

220821 | [XLS000] | 230205 453 post views | 230718 596 post views |