19 Maart Hoogfeest H. Jozef, bruidegom van de heilige maagd Maria | Paus Franciscus over zijn toewijding aan de H.Jozef: zie hem als een vriend. H.Jozef herinnert ons eraan dat zij die in verborgenheid of in de schaduw lijken te leven een onvergelijkbare rol kunnen spelen in de heilsgeschiedenis
Joseph Pronechen; Katholiek divers; 13 maart 2025 – “Ik hou heel veel van de heilige Jozef. Hij is een sterke man van stilte,” vertelde paus Franciscus aan gezinnen tijdens zijn reis in 2015 naar de Filippijnen.
Zijn volgende woorden openden een nieuwe manier om te bidden voor de voorspraak van Sint Jozef.
“Ik wil jullie ook iets heel persoonlijks vertellen. Ik heb veel liefde voor de heilige Jozef, omdat hij een man van stilte en kracht is. Op mijn tafel heb ik een afbeelding van de slapende Sint Jozef. Zelfs als hij slaapt, zorgt hij voor de Kerk! Ja! We weten dat hij dat kan. Dus als ik een probleem heb, een moeilijkheid, schrijf ik een klein briefje en leg dat onder Sint Jozef, zodat hij erover kan dromen! Met andere woorden, ik zeg tegen hem: ‘Bid voor dit probleem!
Om het voorbeeld van de paus te volgen, gingen de gelovigen onmiddellijk op zoek naar een beeld van de “Slapende Sint Jozef” om hetzelfde te doen. (Zoek opties bij EWTN Religieuze Catalogus.)
Jozefiaans pontificaat
Aan het begin van zijn pausschap werd Franciscus’ toewijding aan Sint Jozef alom bekend. Op 19 maart 2013, het Hoogfeest van Sint Jozef, benadrukte de paus in zijn homilie tijdens de mis ter gelegenheid van de inauguratie van zijn pontificaat verschillende kwaliteiten van deze grote heilige om van te leren en na te volgen.
“Hoe oefent Jozef zijn rol als beschermer uit? Discreet, nederig en stil, maar met een niet aflatende aanwezigheid en uiterste trouw, zelfs als hij het moeilijk vindt om het te begrijpen. … In hem leren we hoe we moeten reageren op Gods roep, graag en gewillig, maar we zien ook de kern van de christelijke roeping, die Christus is! Laten we Christus beschermen in ons leven, zodat we anderen kunnen beschermen, zodat we de schepping kunnen beschermen!”
Franciscus vervolgde: “In de evangeliën verschijnt Sint Jozef als een sterke en moedige man, een werkende man, maar in zijn hart zien we grote tederheid, wat niet de deugd van de zwakken is, maar eerder een teken van kracht van geest en een vermogen tot zorgzaamheid, tot medeleven, tot oprechte openheid naar anderen, tot liefde. We moeten niet bang zijn voor goedheid, voor tederheid!”
In 2022 legde de Heilige Vader uit: “Ik heb het altijd als een vriendelijkheid van de hemel beschouwd dat ik op 19 maart met mijn Petrus-ambt kon beginnen,” en hij voegde eraan toe dat hij dacht “dat Sint Jozef me op een bepaalde manier wilde zeggen dat hij me zou blijven helpen, dat hij naast me zou blijven staan, en dat ik hem zou kunnen blijven zien als een vriend tot wie ik me kon wenden, die ik kon vertrouwen, aan wie ik kon vragen om zijn voorspraak en om voor me te bidden.”
Het eerste decreet van liturgische aard dat Franciscus afkondigde kwam op 1 mei 2013, het feest van Sint Jozef de Arbeider, toen hij verordende dat de naam van de heilige Jozef moest worden toegevoegd aan de eucharistische Gebeden II, III en IV, na de naam van de Heilige Maagd Maria, zoals ze staan in de derde editio typica van het Romeinse Missaal.
Twee maanden later, op 9 juli, wijdde hij Vaticaanstad in aanwezigheid van Benedictus XVI aan H.Jozef en H.Michaël de Aartsengel.
Meer recentelijk, ter ere van de150e verjaardag van de proclamatie van de zalige Pius IX die Sint Jozef benoemde tot “patroon van de universele kerk”, op 8 december 2020, het hoogfeest van de Onbevlekte Ontvangenis van de Heilige Maagd Maria, publiceerde Franciscus zijn apostolische brief Patris Corde (Met het hart van een vader – (Red. Klik hier voor de Nederlandse vertaling van www.RKDocumenten.nl) . Daarna kondigde hij het allereerste Jaar van Sint Jozef aan, dat zou lopen van 8 dec. 2020 tot 8 dec. 2021.
‘Met het hart van een vader’
Het doel van zijn apostolische brief was “onze liefde voor deze grote heilige te vergroten, ons aan te moedigen zijn voorspraak af te smeken en zijn deugden en ijver na te volgen.”
In zijn opsomming van categorieën van onbezongen mensen in onze wereld legde Franciscus dit verband: “Ieder van ons kan in Jozef – de man die onopgemerkt blijft, een dagelijkse, discrete en verborgen aanwezigheid – een voorspreker, een steun en een gids in moeilijke tijden ontdekken. Sint Jozef herinnert ons eraan dat zij die verborgen lijken of in de schaduw staan, een onvergelijkbare rol kunnen spelen in de heilsgeschiedenis.”
“Jozef leert ons dus dat geloof in God ook inhoudt dat we geloven dat hij zelfs door onze angsten, kwetsbaarheden en zwakheden heen kan werken,” voegde hij eraan toe. “Hij leert ons ook dat we te midden van de stormen van het leven nooit bang moeten zijn om de Heer onze koers te laten bepalen. Soms willen we de volledige controle hebben, maar God ziet altijd het grotere plaatje.”
Om het voorbeeld voor iedereen verder te benadrukken, legde Franciscus uit: “Jozef zette zijn eigen ideeën opzij om de loop van de gebeurtenissen te accepteren en ze, hoe mysterieus ze ook leken, te omarmen, er verantwoordelijkheid voor te nemen en ze deel te laten uitmaken van zijn eigen geschiedenis.”
Maar, adviseerde hij, “Jozef is zeker niet passief berustend, maar moedig en vastberaden pro-actief. In ons eigen leven kunnen acceptatie en welkom heten een uitdrukking zijn van de gave van standvastigheid van de Heilige Geest. … Jozefs houding moedigt ons aan om anderen te accepteren en welkom te heten zoals ze zijn, zonder uitzondering, en om speciale zorg te tonen voor de zwakkeren, want God kiest wat zwak is (1 Korintiërs 1:27).”
Franciscus koppelde zijn voortdurende zorg voor mensen in de marge aan zijn favoriete voorspraak. “Ik beschouw Sint Jozef als de speciale patroon van al diegenen die gedwongen zijn hun geboorteland te verlaten vanwege oorlog, haat, vervolging en armoede. Van Sint Jozef moeten wij dezelfde zorg en verantwoordelijkheid leren.”
Als toegewijde aan de heilige Jozef voegde hij er kort aan toe: “Jozef vond geluk niet in louter zelfopoffering maar in zelfgave. In hem zien we nooit frustratie maar alleen vertrouwen. Zijn geduldige stilte was de opmaat tot concrete uitingen van vertrouwen.”
Vertellen over de heilige Jozef
Van 17 november 2021 tot het einde van dat jaar gaf paus Franciscus de gelovigen op zijn algemene audiënties veel om over na te denken en te bidden toen hij nadacht over de devotie tot Sint Jozef. In de eerste audiëntie van die reeks zei hij: “Jozef, een timmerman uit Nazareth die vertrouwt op Gods plan voor zijn jonge verloofde en voor zichzelf, herinnert de Kerk eraan haar blik te richten op wat de wereld bewust negeert. Vandaag leert Jozef ons dit: ‘Kijk niet zozeer naar de dingen die de wereld prijst, kijk in de hoeken, kijk in de schaduw, kijk naar de periferie, naar wat de wereld niet wil.’ Hij herinnert ieder van ons eraan belang te hechten aan wat anderen weggooien. In die zin is hij echt een meester van het essentiële: hij herinnert ons eraan dat wat er echt toe doet niet onze aandacht trekt, maar geduldig onderscheidingsvermogen vereist om ontdekt en gewaardeerd te worden. Om te ontdekken wat ertoe doet.”
Hij voegde eraan toe: “Laten we hem vragen om voorbede te doen zodat de hele Kerk dit inzicht, dit vermogen om te onderscheiden, dit vermogen om te evalueren wat essentieel is, terugkrijgt.”
De week daarop benadrukte Franciscus dat iedereen, hoe obscuur ze voor de wereld ook lijken, belangrijk is en legde uit dat Sint Jozef “ons eraan herinnert dat al diegenen die schijnbaar verborgen zijn of op de ‘tweede rij’ staan, ongeëvenaarde hoofdpersonen zijn in de geschiedenis van het heil. De wereld heeft deze mannen en vrouwen nodig: mannen en vrouwen op de tweede rij, maar die de ontwikkeling van ons leven ondersteunen, van ieder van ons, en die ons met gebed, en door hun voorbeeld, met hun onderricht, ondersteunen op de weg van het leven.”
Paus Frankrijk vertelde meer over de heilige Jozef en zijn stilte en herinnerde eraan: “De stilte van Jozef is … een stilte vol luisteren, een ijverige stilte, een stilte die zijn grote innerlijkheid naar voren brengt. … Laten we van Sint Jozef leren hoe we ruimten voor stilte kunnen cultiveren waarin een ander Woord naar voren kan komen, namelijk Jezus, het Woord: dat van de Heilige Geest die in ons woont en die Jezus brengt. …Daarom moeten we van Jozef leren om stilte te cultiveren: die ruimte van innerlijkheid in onze dagen waarin we de Geest de kans geven om ons te regenereren, te troosten, te corrigeren.”
“Jozef combineerde stilte met actie,” zei Franciscus ook .
Dit is waarschijnlijk de reden waarom Franciscus tien jaar geleden tegen de Filippijnse gezinnen zei dat we net als Jozef overeind moeten komen met Jezus en Maria. “Die kostbare momenten van rust, van rusten met de Heer in gebed, zijn momenten die we misschien zouden willen verlengen. Maar net als Jozef moeten we, zodra we Gods stem hebben gehoord, overeind komen uit onze sluimer; we moeten opstaan en handelen (Romeinen 13:11).”
Franciscus sloot de 2021 overdenkingen af met deze belangrijke instructie van Jozef: “De les die Jozef ons vandaag meegeeft is deze: Het leven heeft altijd tegenslagen voor ons in petto, dat is waar, en geconfronteerd daarmee kunnen we ons ook bedreigd en bang voelen … we kunnen bepaalde momenten overwinnen … door te handelen zoals Jozef, die op angst reageert met de moed om te vertrouwen op Gods Voorzienigheid.”
Een les in vertrouwen
Tijdens zijn hele pontificaat heeft de paus het voorbeeld van het leven van Jozef benadrukt – ook dit jaar, voor zijn lange ziekenhuisopname.
“Jozef vertrouwt op God; hij aanvaardt Gods droom over zijn leven en dat van zijn verloofde,” legde de paus uit tijdens zijn audiëntie op 29 januari 2025. “Zo treedt hij binnen in de genade van iemand die de goddelijke belofte weet te leven met geloof, hoop en liefde.
“Jozef spreekt bij dit alles geen woord, maar hij gelooft, hoopt en heeft lief. Hij drukt zich niet uit met ‘ijdele woorden’, maar met concrete daden. Hij behoort tot het geslacht van hen die, volgens de apostel Jakobus, ‘het Woord in praktijk brengen’ (vgl. Jakobus 1:22), het vertalen in daden, vlees, leven. Jozef vertrouwt op God en gehoorzaamt.”
Joseph Pronechen
Joseph Pronechen is sinds 2005 staf redacteur bij de National Catholic Register en daarvóór regelmatig correspondent voor de krant. Zijn artikelen zijn verschenen in een aantal nationale nieuwsmedia, waaronder Columbia magazine, Soul, Faith and Family, Catholic Digest, Catholic Exchange, en Marian Helper. Zijn religieuze artikelen zijn ook verschenen in Fairfield County Catholic en in grote kranten. Hij is de auteur van Fruits of Fatima – Century of Signs and Wonders. Hij is afgestudeerd en gaf voorheen Engelse les en cursussen filmkunde die hij ontwikkelde aan een katholieke middelbare school in Connecticut. Joseph en zijn vrouw Mary wonen aan de oostkust.
