Klik hier om naar de aflevering van FilioQue te gaan op youtube 

Van het extremisme naar radicaliteit (6): dialectiek

FilioQue het katholieke handelsmerk – Pater Elias Leyds c.s.j.

Wat is authentiek radicaal zijn? Hoe onderscheidt zich dat van extremisme? … 

De mens is veroordeeld om radicaliteit te zoeken tussen de schepper en de dood, het saaie midden vermijdend.

Genderideologen lijken in hun radicaliteit terug te willen gaan naar de traditie van 1,5-2 mrd (?) Jaar geleden, toen men nog geslachtsloze voortplanting hadden. Het moet wel, want wij kunnen denken en reflecteren en zijn te slim en ontwikkeld om het leven doel- of zinloos voorbii te laten gaan. De zicht op de dood zet zeker tot denken. Denkend over ware authentieke radicaliteit die geen chaos veroorzaakt, geen extremistisch geweld inhoud en ver weg blijft van totalitarisme.

In de vorige aflevering hebben we gezien dat we afscheid moeten nemen van het zgn. hitlerfetisjisme, dat Hitler onterecht de titel bron van Goed en Kwaad toedicht. We zullen dat ballonnetje moeten doorbreken opdat je extremisten niet de kans geeft om hem te claimen voor hun eigen zaak.

Bij Extremisme zien we vaak dat dialectiek de bron vormt voor het rationele denken. In de oudheid kende men dialectiek als het voorbereidende werk van een echte filosoof: alle verschillende meningen werden naast elkaar gelegd en alle conclusies werden getoetst op waarschijnlijkheid, potentie waar en het beste te zijn. Je kreeg een haast competitief denken dat voor de borrel, op de markt tussen de burelen door plaatsvond, alsof je met een regelmatig potje schaak van doen had. Welke conclusies zijn er en welke conclusie is de beste? Je brengt in kaart A. B, Niet B en geen conclusie. Het midden of het grote compromis was niet het doel. Het doel van de filosoof was: waarheid vinden.

Zo vond en bepaalde conclusies of waarheden die een enorm potentieel hadden om andere zaken te verklaren of waarheden te begrijpen, te doorzien. We noemen deze waarheden principes. 

Het was een manier van denken zoals de werkelijkheid er uit ziet. De samenhang van de werkelijkheid is de logos die werkelijkheid is geworden. Logos is de verwoording van wat is. In onze tijd gebruiken we echter een methode ontworpen en aangescherpt door filosofen uit de romantiek, die de dialectiek als manier van spreken en denken heeft gemaakt. thesis, antithese, synthese. De antithese geeft de dynamiek van het denken en de synthese is de samenstelling van de these en antithese en vormen een rustpunt. De tegenstelling wordt de inspiratie van het denken.

De werkelijkheid wordt uitgedrukt in tegenstellingen, m.a.w. je eindigt in een principe-loze wereld en dan speelt vrijheid ook geen rol meer. Want vrijheid betekent zelf principes kiezen/uitvinden en zelf bepalen waarom en aan wie je trouw wilt zijn.

Een dialectische kijk op de wereld wil zeggen dat dit niets permanents heeft. Het is een principeloze wereld.  Zijn en waar zijn, regels en principes, doen er niet meer toe. Het zoeken van tegenstellingen wordt doel op zich.

De werkelijkheid suggereert iets dat ‘is’, dat bestaat. Het hoeft niet bedacht of bekeken te worden om te bestaan. Dialectiek leidt haast automatisch tot extremisme. In de volgende aflevering gaat de pater in op 2 vormen die gebruikt worden.  

Wilt u de andere afleveringen zien van deze ‘serie’ over extremisme, klik hier 

Wilt meer lezen over de ‘deugd van het geloof‘?  Klik hier, of gebruik een van de andere ’tags’ boven- of onderaan dit artikel.

14:23 | 230705 [XLS000] |