Klik hierboven op de foto om de video te starten
Filioque het katholieke Handelsmerk – Pater Elias Leyds C.S.J.
00:15 In het verlengde van de volwassen vriendschap moeten we nog een aspect duiden, als het namelijk gaat om zo een vriendschap binnen een menigte van personen, een gemeenschap.
Want wat voor een logos vormt zich als we niet alleen bevriend zijn met een andere persoon, maar met meerdere personen?
00:33 Is er ook sprake van een logos, als we een speciale band hebben met een menigte van andere personen, die we niet eens zo goed kennen? En die we misschien niet direct tot onze vrienden zouden rekenen, maar waar we wel een samenleving vormen?
00:54 Het antwoord op de vraag is natuurlijk “ja”.
Er is sprake van een samenleving, als mensen er zich van bewust zijn, dat ze een gemeenschappelijk doel of belang hebben of gewoon een gemeenschappelijke identiteit vanuit een gemeenschappelijke oorsprong hebben.
Zo een samenleving wordt verbonden door een traditie of een project dat gemeengoed wordt genoemd. Het gemeengoed is een realiteit in het verlengde van de vriendschap en dus is er ook een logos die verantwoordelijkheid met zich mee brengt.
Maar het gemeengoed betekent ook een gezamenlijk project. Een project dat om creativiteit en inspiratie en ideeën vraagt.
Dat gemeengoed is maatgevend en beslissend voor de ontwikkeling van de samenleving. Het is dus de realiteit van die samenleving, die de logos van die samenleving bepaalt.
2:08 Naarmate vriendschappen minder persoonlijk worden, en meer een element zijn van de samenleving, wordt de logos van de vriendschap niet een wederkerige overeenkomstige intentie, maar een gedeelde visie op de gemeenschap, en op de mensheid zelf.
2:25 Daarbij maakt het vertrouwen dat binnen een intieme relatie bestaat, plaats voor een meer afstandelijk, maar wel echt vertrouwen, dat zich uit in een wederzijds respect.
Wat betreft de communicatie, deze verandert ook naarmate er meer sprake is van een samenleving, en minder van een persoonlijke vriendschap. Alles wordt objectiever, en minder persoonlijk.
Onvoorwaardelijke gave, blijft iets prijzenswaardigs, maar nu is een persoonlijke inzet, noodzakelijk. Inzet is een onontbeerlijke voorwaarde, voor een hechte en echte samenleving.
Verdienste moet daarbij worden erkent. En verdienste moete daarbij ook beloond worden.
Rechtvaardigheid compenseert het verlies aan intimiteit, die op een grote schaal niet meer mogelijk is. Zo groeit er in plaats van een gedeelde persoonlijke herinnering, een echte historie van de samenleving. Die blijkt uit bijvoorbeeld geschriften, bouwwerken en kunstwerken.
Maar er is nog meer. De openheid voor een bevriende persoon, krijgt in een samenleving als het ware een vervolg in de openheid naar een hogere realiteit. Het gemeengoed alleen al, overstijgt individuen, maar overstijgt in zekere zin ook de samenleving als geheel.
Zoals vrienden bereid zijn elkaar aan te vullen, wordt een samenleving gekenmerkt en ook versterkt door de collectieve verbondenheid met iets hogers, iets groters. Iets dat richtend is, en ultiem. Een ultieme zingeving, van het bestaan op zich.
De logos die tot stand komt in een samenleving is dan ook een ‘religio’, of te wel religie. Letterlijk is dit het streven van verbinding met dat hogere, dat ongezien en ten dele ook onbegrijpelijk is.
Om religie als logos van de samenleving te begrijpen, hebben we een heel belangrijk aspect van de logos nodig, namelijk de onvolledigheid.
We zullen er in de toekomst nog vaak op terug komen. De erkenning van de onvolledigheid van de Logos, is van cruciaal belang. Onvolledigheid komt overeen met de bereidheid, om verantwoording af te leggen, in de vriendschap.
We gaan zien dat op alle niveaus van de logos, juist op het moment dat de logos in het begrijpen wordt gevormd, en als vrucht in het denken ontstaat, de onvolledigheid van het denken, moet worden herkent en erkent.
De onvolledigheid is geen onvolmaaktheid, mits telkens weer een nieuwe openheid wordt ontdekt.
Openheid verdiept in een volwassen vriendschap de intimiteit, terwijl ze in een samenleving de zogenaamde transcendentie versterkt. Of te wel de gerichtheid op het hogere of overstijgende aanscherpt en richt. Uiteraard zijn intimiteit en transcendentie geen tegengestelde polen, maar zijn het de uiteinden van een spectrum (Continuüm) waarin alle combinaties mogelijk zijn.
6:50 Zoals het antwoord de Logos is van een volwassen vriendschap, zo is religie de logos van een cultuur of beschaving. Waarbij beschaving vooral duidt de menselijke bijdrage aan het gemeengoed en cultuur een uitdrukkingen van openheid naar het hogere.
7:15 ook bij beloning zien we deze tweedeling. Geld meet de waarde in een constructieve en creatieve beschaving, terwijl meer transcendente en immateriële waarde worden uitgedrukt in eerbetoon.
7:40 En tenslotte ook hier weer kan de volgorde worden omgedraaid. Waar onderwijs leert over de realiteit en opvoeding voorbereid op trouwe volwassen vriendschappen heeft een mens maatschappelijke vorming nodig om lid te worden van de samenleving.
Volgende keer gaan we kijken naar aanschouwing (contemplatie)
Wilt u meer lezen of horen over bijvoorbeeld ‘de vriendschap’, klik dan hier, of gebruik een van de andere ’tags’ bovenaan dit artikel.
[XLS00081] 8:18 200527 YT 54 | 220215 88 posts
