COMMENTAAR: Iedereen die beweert dat Fiducia Supplicans de zegening van verbintenissen tussen personen van hetzelfde geslacht toestaat, heeft de verklaring niet gelezen of interpreteert deze opzettelijk verkeerd.

John Bursch; Commentaren; 19 december 2023

Voor de tweede keer in een maand tijd hebben de media een document van het Vaticaan onder de loep genomen en onherkenbaar verminkt.

In november ging het over zogenaamde transgenderdoopsels. Nu gaat het over de vermeende goedkeuring van zegeningen voor verbintenissen tussen mensen van hetzelfde geslacht. Maar dat is helemaal niet wat het document verkondigt. Zo er al sprake is van iets in die richting, zou het document opgevat kunnen worden als aanmoediging van zegeningen waardoor individuen die zich aangetrokken voelen tot hetzelfde geslacht (of elk individu in wat het document een “onregelmatige” relatie noemt) bemoedigd worden om Gods plan voor menselijke seksualiteit vorm te geven in hun leven in plaats van hun eigen plan.

Op 18 december gaf het Vaticaan Fiducia Supplicans uit, een “Verklaring over de pastorale betekenis van zegeningen”. Het is zeker een betekenisvolle actie; het Vaticaan heeft in meer dan 20 jaar geen verklaring over enig onderwerp uitgegeven. Volgens het liturgiebureau van de Katholieke Bisschoppenconferentie van Engeland en Wales is “een verklaring een pauselijk document dat een van de volgende drie vormen kan aannemen: 1) een eenvoudige verklaring van de wet, geïnterpreteerd volgens de bestaande kerkelijke wetgeving; 2) een gezaghebbende verklaring die geen aanvullende afkondiging vereist; of 3) een uitgebreide verklaring, die de wet wijzigt en aanvullende afkondiging vereist”. En het doel van deze verklaring is om “de pastorale betekenis van zegeningen” uit te breiden.Voor een deel is het een verduidelijking van het responsum van het Vaticaan uit 2021, dat leerde dat “de zegening van homoseksuele verbintenissen niet als wettig kan worden beschouwd.”

Het belangrijkste punt is dat Fiducia Supplicans het responsum niet overschrijft of terzijde schuift. Telkens weer bevestigt het de leer van de katholieke kerk over relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht en andere relaties die niet in aanmerking komen voor het sacrament van het huwelijk.

Paragraaf 4 van de verklaring acht “ontoelaatbaar”: alle “riten en gebeden die verwarring zouden kunnen scheppen tussen wat het huwelijk inhoudt – dat is de ‘exclusieve, stabiele en onverbrekelijke verbintenis tussen een man en een vrouw die van nature openstaat voor het verwekken van kinderen’ – en wat daarmee in tegenspraak is.” Dezelfde paragraaf herhaalt: “De leer van de Kerk op dit punt blijft recht overeind.”

Paragraaf 5 herinnert ons eraan dat dit “ook het begrip van het huwelijk is dat door het evangelie wordt geboden. “Dienovereenkomstig heeft “de Kerk het recht en de plicht om elke ritus te vermijden die deze overtuiging zou kunnen tegenspreken of tot verwarring zou kunnen leiden.” Inderdaad, Fiducia Supplicans verduidelijkt dat dit “ook de betekenis is van het responsum,” “dat stelt dat de Kerk niet de bevoegdheid heeft om zegeningen te verlenen aan verbintenissen van personen van hetzelfde geslacht.” Met andere woorden, vervolgt paragraaf 11, “de Kerk heeft niet de macht om haar liturgische zegen te geven wanneer dat op de een of andere manier een vorm van morele legitimiteit zou bieden aan een verbintenis die veronderstelt een huwelijk te zijn of aan een buitenechtelijke seksuele praktijk.”

Als er op dit punt nog enige twijfel bestaat, herhaalt paragraaf 38 dat “men geen ritueel voor de zegening van paren in een onregelmatige situatie mag verschaffen of bevorderen”. Bovendien benadrukt paragraaf 39 dat “wanneer het zegengebed wordt gevraagd door een paar in een onregelmatige situatie,” “deze zegen nooit mag worden gegeven in combinatie met de ceremonies van een burgerlijke verbintenis, en zelfs niet in samenhang daarmee. Het kan ook niet worden uitgevoerd met welke kleding, gebaren of woorden dan ook die bij een huwelijk horen. Hetzelfde geldt wanneer de zegen wordt gevraagd door een paar van hetzelfde geslacht. “En paragraaf 40 maakt duidelijk dat “het niet de bedoeling is om iets te legitimeren, maar eerder om iemands leven open te stellen voor God, om zijn hulp te vragen om beter te leven, en ook om de Heilige Geest aan te roepen zodat de waarden van het Evangelie met meer trouw nageleefd kunnen worden.”

Dus als de leer van de Kerk overeind blijft, de beperkingen van het responsum van 2021 nog steeds van kracht zijn en verbintenissen tussen personen van hetzelfde geslacht en andere onregelmatige verbintenissen niet gezegend kunnen worden, wat is dan het nut van Fiducia Supplicans? Het is eenvoudig, zoals het document stelt: katholieken helpen “de mogelijkheid te begrijpen om paren in onregelmatige situaties en paren van hetzelfde geslacht te zegenen zonder hun status officieel te valideren of op welke manier dan ook de eeuwige leer van de Kerk over het huwelijk te veranderen”.Met andere woorden, de Kerk overweegt de mogelijkheid om individuele personen in onregelmatige relaties te zegenen om hen tot heiligheid te roepen.

In de verklaring wordt dit punt verder uitgewerkt en wordt uitgelegd dat er een “breder begrip van zegen” is dan alleen de liturgische zegen, die vereist “dat wat gezegend wordt overeenkomt met Gods ontwerpen die in de schepping geschreven staan en volledig geopenbaard zijn door Christus de Heer”. Wat dat laatste betreft, legt paragraaf 11 uit dat “de Kerk niet de macht heeft om haar liturgische zegen te geven als dat op de een of andere manier een vorm van morele legitimiteit zou bieden aan een verbintenis die veronderstelt een huwelijk te zijn of aan een buitenechtelijke seksuele praktijk.”

Maar paragraaf 21 wijst op de opmerking van paus Franciscus dat “wanneer men om een [niet-liturgische] zegen vraagt, men een verzoek om Gods hulp uitdrukt, een pleidooi om beter te leven en vertrouwen in een Vader die ons kan helpen beter te leven. “Dit soort verzoeken, zo maakt de verklaring duidelijk, “moeten in alle opzichten worden gewaardeerd, begeleid en ontvangen met dankbaarheid.” Met andere woorden, zegt paragraaf 25, “wanneer mensen om een zegen vragen, zou geen uitputtende morele analyse als voorwaarde moeten worden gesteld voor het verlenen ervan. Want van hen die om een zegen vragen mag niet verlangd worden dat ze vooraf morele volmaaktheid bezitten.”

Deze brede opvatting van niet-liturgische zegeningen betekent dat priesters geen uitgebreid moreel onderzoek hoeven te doen “wanneer mensen spontaan om een zegen vragen, of dat nu tijdens pelgrimages is, bij heiligdommen of zelfs op straat”, zoals paragraaf 28 uitlegt:” Zulke zegeningen zijn bedoeld voor iedereen; niemand mag ervan uitgesloten worden.”

En dat is logisch. Als een grote groep motorrijders samenkomt voor een groepszegening van hun motorfietsen, zou een priester niet van iedereen hoeven te vragen of ze in staat van doodzonde verkeren of hoe ze van plan zijn de motorfiets te gebruiken. De priester kan gewoon bidden om Gods genade en hem de rest laten doen.

En dat, legt Paragraaf 27 uit, is het doel van een niet-liturgische zegen. Het “stelt het hart van de mens in staat om door God veranderd te worden”.[nadruk toegevoegd.) Zo’n zegen, vervolgt Paragraaf 31, “daalt van God neer op hen die – erkennende dat ze behoeftig zijn en zijn hulp nodig hebben – geen legitimatie van hun eigen status opeisen” maar eerder geloven “dat menselijke relaties mogen rijpen en groeien in trouw aan het Evangelie.”

Bij het geven van de zegen maakt paragraaf 40 duidelijk dat het doel van de zegen is “om de Heilige Geest aan te roepen zodat de waarden van het Evangelie met meer trouw vorm kunnen krijgen in het leven.”

Kortom, Fiducia Supplicans maakt twee dingen absoluut duidelijk. Ten eerste heeft de Kerk de prachtige leer van de Bijbel dat het huwelijk tussen één man en één vrouw is, niet veranderd en kan dat ook niet. Deze relatie resulteert in de schepping en verzorging van nieuw leven, bevordert de menselijke bloei en is het fundament van de samenleving. Ten tweede is het doel van een niet-liturgische zegen niet om onregelmatige relaties aan te moedigen, maar om de individuen in die relaties op te roepen om het evangelie trouwer uit te leven en zondige keuzes achterwege te laten.

En toch is het onvermijdelijk dat individuen, echtparen en zelfs geestelijken deze verklaring zullen misbruiken om verbintenissen die niet gezegend kunnen worden toch te zegenen. En dat is waarin de verklaring tekortschiet: ze verzuimt te verwoorden dat liefde, waarheid en een oproep tot berouw de kern moeten vormen van de interactie van elk individu met de Kerk, zoals we zien in Jezus’ interactie met de vrouw die overspel pleegde in Johannes 8:1-11.

Liefde is geen dromerig, romantisch gevoel dat je een goed gevoel over jezelf geeft. De Catechismus van de Katholieke Kerk legt uit dat liefde “het willen van het goede van een ander is”. Liefde is geen gevoel maar een doelbewuste daad. En het vereist altijd handelen in waarheid; er is immers niets liefdevols of liefdadigs aan om iemand te zegenen om door te gaan met handelen op een manier die in strijd is met Gods wil, d.w.z. met zondigen.

Fiducia Supplicans mist een gelegenheid wanneer het individuen in relaties van hetzelfde geslacht niet expliciet oproept om een kuis leven te leiden in overeenstemming met Gods plan voor het huwelijk, maar in plaats daarvan slechts benadrukt dat zegeningen genade brengen die zo’n verandering mogelijk maken. De verklaring blundert ook wanneer ze priesters die gevraagd worden om individuen in een relatie van hetzelfde geslacht te zegenen niet alleen opdraagt om te zegenen, maar ook om Gods huwelijksplan te onderwijzen en waarom dit het beste is voor de bloei van de mens.

Het resultaat is voorspelbaar. Sommigen interpreteren de verklaring publiekelijk als een afwijzing van het responsum, wat rechtstreeks in tegenspraak is met wat er in het document staat. Anderen suggereren publiekelijk dat de verklaring betekent dat het zegenen van verbintenissen tussen mensen van hetzelfde geslacht prima is, op voorwaarde dat de zegen de verbintenis niet verwart met een huwelijk. Nogmaals, dat is het tegenovergestelde van de instructie van Fiducia Supplicans. Iedereen die beweert dat het document van het Vaticaan de zegening van verbintenissen tussen personen van hetzelfde geslacht toestaat, heeft het niet gelezen of interpreteert het opzettelijk verkeerd.

Erger nog, degenen die het document verkeerd interpreteren zullen waarschijnlijk niet de waarheid over het huwelijk communiceren. Door dit te doen staan ze niet alleen toe dat een koppel blijft zondigen, ze zijn dan ook medeplichtig aan die zonde. Bovendien communiceren ze dat Gods genade ontoereikend is om onze menselijke zwakheden te overwinnen en een leven van heiligheid te leiden. Als dat het resultaat is van de nalatenschap van Fiducia Supplicans, zal dat inderdaad droevig zijn.

John Bursch

John Bursch is Vice President van Appellate Advocacy voor Alliance Defending Freedom en eigenaar van Bursch Law PLLC. Hij heeft 12 zaken voor het Amerikaanse Hooggerechtshof bepleit, drie dozijn zaken voor de hoogste statelijke rechtbanken en vele andere zaken ter verdediging van religieuze vrijheid, vrijheid van meningsuiting, ouderlijke rechten, huwelijk en gezin en het recht op leven. John is vierde graad Ridder van Columbus en heeft onlangs het boek Loving God’s Children: The Church and Gender Ideology, geschreven, verkrijgbaar bij Sophia Institute Press.

U kunt hem op Titter/X vinden onder: John Bursch (@john_bursch) / X (twitter.com)