Persbureau van de Heilige Stoel – 21 oktober 2022 – Toespraak van kardinaal staatssecretaris Pietro Parolin, EWTN diner Villa Tuscolana (Frascati), 19 oktober 2022

Beste vrienden van EWTN,

Ik ben u dankbaar dat u mij heeft uitgenodigd voor deze bijeenkomst van uw Europese filialen. Ik begroet uw CEO Michael Warsaw, die ook adviseur is van het Dicasterie voor Communicatie van de Heilige Stoel, en met hem, allen die met u samenwerken.

De heilsboodschap van het Evangelie overbrengen, in het bijzonder door het Magisterium van de opvolger van Petrus, is een radicale roeping, die heden met nieuwe methoden en nieuwe talen wordt vormgegeven.

U hebt mij gevraagd om een korte overdenking te delen over het thema “De waarheid is wat informatie onderscheidt van communicatie”.

Waarheid is een cruciaal thema voor professionals op het gebied van communicatie zoals u. Het is een kwestie die in de afgelopen jaren steeds prominenter is geworden in het publieke debat door zowel de verspreiding van het fenomeen nepnieuws, als van een vorm van communicatie die vaak gebaseerd is op een vertekende of onjuiste voorstelling van de ander. Dit is een soort fanatisme, gegrondvest in de overtuiging dat de waarheid die men gelooft zo absoluut is dat het de vernietiging van een andere persoon legitimeert, wat communicatiedeskundigen “karaktermoord” noemen. Dit wordt gedaan om de eigen kijk op de waarheid op te leggen aan alle anderen. In plaats daarvan kan, zoals Johannes Paulus II opmerkte in zijn boodschap voor de XXXVe Werelddag voor de Vrede, “zelfs als de waarheid is bereikt – en dit kan slechts op een beperkte en onvolmaakte manier gebeuren – zij kan nooit worden opgelegd”. Veel minder nog kan derhalve de eigen verwrongen voorstelling van de waarheid worden opgelegd.

Voor christenen, en dit geldt zeker voor communicatieprofessionals, is dan ook de perceptie van waarheid niet beperkt tot een horizontaal perspectief, dat alleen betrekking heeft op ons sociale leven. Er is een veel diepere dimensie. De waarheid is voor ons, christenen, een Persoon, de Persoon van Jezus Christus die, zoals de heilige Paulus zegt, alle dingen samenhoudt (vgl. Kol. 1, 17). Het is deze ontmoeting die ervoor zorgt dat communicatie niet slechts een beroep blijft dat informatie overbrengt, maar dat deze verantwoordelijkheid begrijpt en plaatst binnen een bredere horizon dan de weliswaar belangrijke verspreiding van nieuws. Het is deze ontmoeting, geweven door liefde voor de ander, die de eenheid creëert die alles samenhoudt.

Hier zou ik willen herinneren aan wat uw stichteres, Moeder Angelica, placht te zeggen: “Het is onze plicht om de waarheid te spreken, en iedereen kan deze plicht wel of niet op zich nemen. Maar de waarheid moet vooral zich binnen in ons bevinden”. We moeten deze uitspraak altijd in gedachten houden en hetzelfde besef hebben: de waarheid behoort ons niet toe – wij dienen de waarheid. En wij kunnen haar alleen dienen in liefde en in eenheid. Wij zijn haar bewaarders, niet haar eigenaren. De waarheid is in ons als we nederig zijn en de moed hebben haar te verwelkomen, ook al presenteert ze zich soms niet zoals we misschien zouden verwachten.

Hoe moet dan deze liefde voor de waarheid, deze liefde voor de Persoon van Jezus Christus, deze liefde voor de Kerk, vertaald worden in jullie missie als professionals op het gebied van communicatie?

Allereerst kunnen we, zoals paus Franciscus vaak heeft aangegeven, hiervan getuigen door onze stijl van communicatie. In een boodschap aan de leden van de Catholic Press Association in juni 2020 nodigde de paus de Amerikaanse katholieke media uit om zich in te zetten voor gemeenschap, zeker in deze tijd, “in een tijdperk gekenmerkt door conflicten en polarisatie waar de katholieke gemeenschap zelf niet immuun voor is. Wij hebben media nodig”, vervolgde de paus, “die in staat zijn bruggen te bouwen, het leven te verdedigen en muren af te breken, zichtbare en onzichtbare, die een oprechte dialoog en waarheidsgetrouwe communicatie verhinderen tussen individuen en gemeenschappen”. Als wij werkelijk geloven dat “wij leden van elkaar zijn”, zoals de heilige Paulus ons vermaant (Ef. 4,25), dan moeten wij aan anderen “het oor van het hart lenen”, zonder vooroordelen of uitsluiting. Om te spreken met het motto van John Henry Newman, onze communicatie moet “van hart tot hart spreken”.

Een groot internationaal nieuwsnetwerk zoals EWTN, dat zich beroept op de boodschap van het Evangelie, is daarom geroepen om begrip tussen mensen, dialoog tussen gemeenschappen te bevorderen en het zoeken naar plaatsen en mogelijkheden die contact creëren tussen verre werelden, die soms met elkaar in conflict zijn.

Wat de apostel Petrus tweeduizend jaar geleden vroeg aan de eerste gelovigen in de verrezen Christus is vandaag bijzonder relevant, vooral voor hen die een taak als de uwe uitvoeren: “Wees altijd bereid om uitleg te geven aan iedereen die u om een reden voor uw hoop vraagt”. Maar, voegt hij eraan toe, “doe dat met zachtmoedigheid en eerbied” (1 Petr. 3, 14-17). Deze woorden waren zeker bekend bij uw stichteres. “Je kunt niet naar de hemel gaan als je iemand haat”, zei Moeder Angelica. “Vergeef nu. Wees nu barmhartig. Wees nu geduldig en dankbaar”. De communicatiemiddelen, te meer als zij tot doel hebben hun katholieke identiteit te benadrukken, moeten ernaar streven geen haat te zaaien, maar veeleer een niet-vijandige communicatie te bevorderen. De waarheid en de daaruit voortvloeiende waarden moeten onverschrokken worden verdedigd. Deze verkondiging moet echter in een barmhartige stijl worden geformuleerd door hen die geduldig luisteren naar de vrouwen en mannen van onze tijd, die met hen meelopen en zich zelfs tot tolk van hun lijden en hun zorgen maken.

“Communicatie” bevat de wortel “communie”. Communie zit in het DNA van communicatie, en is fundamenteel haar grootste streven. Een communicatie die in plaats daarvan het vuur van polarisatie aanwakkert of muren bouwt in plaats van ze af te breken, verraadt haar eigen aard. De verkondiging van de waarheid kan niet gescheiden worden van de uitoefening van naastenliefde. Johannes Paulus II bepleitte dit reeds in zijn boodschap voor de XXVe Wereld Communicatie Dag toen hij, als nagalm van Communio et Progressio (Red.: klik hier voor een Nederlandse vertaling met dank aan RKDocumenten.nl) dat twintig jaar eerder werd gepubliceerd, opmerkte dat “als de media doeltreffende middelen van medemenselijkheid en echte menselijke vooruitgang willen zijn, zij kanalen en uitingen moeten zijn van waarheid, gerechtigheid en vrede, goede wil en actieve naastenliefde, wederzijdse hulp, liefde en gemeenschap”.

Ik wil afsluiten met iets dat mij bijzonder na aan het hart ligt. Katholieke media hebben, zoals u terdege weet, een belangrijke rol in de taak van de nieuwe evangelisatie. Daarom is het goed dat zij voelen dat ze actief deel zijn van het leven van de Kerk, in de eerste plaats door te leven in een geest van gemeenschap met de bisschop van Rome. Dit is vandaag des te dringender in een tijd die gekenmerkt wordt door al te dramatische debatten, ook binnen de Kerk, die zelfs de persoon en het leergezag van de Paus niet sparen.

Toen Moeder Angelica met enorme moed en buitengewone creativiteit EWTN oprichtte, deed ze dat vooral om een instrument van het goede te bieden ten dienste van de Kerk en de paus. Dit is nog steeds uw grootste missie en beloning – om uzelf ten dienste te stellen van de Kerk en de opvolger van Petrus. Zoals de heilige Johannes Paulus II verklaarde, herinnerend aan Jezus’ gebed voor Petrus (Lc 22,31), heeft de missie die hem door Jezus is toevertrouwd betrekking op de Kerk zoals die zich uitstrekt door de eeuwen heen en door de menselijke generaties (cf. Algemene Audiëntie, 2 december 1992). De duivel probeert ons altijd te ziften als tarwe, maar Jezus’ gebed voor Petrus en zijn opvolgers is ons anker van redding.

Moge deze geest van verbondenheid met de paus het kenmerkende teken van uw werk zijn. Moge dit “gevoeld” en “geraakt” worden in uw televisie-uitzendingen, alsook in uw artikelen en in uw multimedia programma’s. Moge ieder van uw kijkers of lezers EWTN herkennen als een werk van God ten dienste van de waarheid, de kerkelijke gemeenschap en het welzijn van de mensheid.

Keywoorden: Communicatie | Communio et Progressio | Dicasterie voor Communicatie | EWTN Tuscolana 2022 | H.John Henry Newman | H.Paus Johannes Paulus II | Heilige Stoel | Heilsboodschap van het Evangelie | Karaktermoord | Kardinaal Pietro Parolin | Medemenselijkheid | Moeder Angelica | Nepnieuws | Polarisatie | RKdocumenten.nl | Vaticaan | Waarheid | Waarheid dienen | 

Wilt u meer lezen of horen over ‘Kardinaal Parolin‘? Klik dan hier.

221026 |[XLS000]