FIDUCIA SUPPLICANS ZOU HERROEPEN MOETEN WORDEN @dianemontagna @GeraldMurray8
EEN INTERVIEW MET FR. GERALD E. MURRAY
Noot redactie: dit interview verscheen oorspronkelijk op 7 maart op de website van het tijdschrift First Things en wordt met toestemming van de uitgever daarvan door ons vertaald en gepubliceerd in het Nederlands. Voor het origineel, zie: Fiducia Supplicans Should Be Revoked | Diane Montagna and Gerald E. Murray | First Things
door Diane Montagna en Gerald E. Murray – 7 maart 2024
In maart 2021 publiceerde de Congregatie voor de Geloofsleer onder haar voormalige prefect, kardinaal Luis Ladaria s.j. Ferrer, een Responsum dat ontkennend antwoordde op de vraag: “Heeft de Kerk de bevoegdheid om de zegen te geven aan verbintenissen van personen van hetzelfde geslacht?”
Een kleine drie jaar later publiceerde, onder zijn nieuwe prefect, kardinaal Víctor Manuel Fernández, het nu omgedoopte Dicasterium voor de Geloofsleer Fiducia Supplicans (FS), dat verklaart dat de zegeningen waarnaar in het Responsum wordt verwezen “liturgische zegeningen” zijn en dat een nieuw soort priesterlijke zegening introduceert – een “pastorale zegening” – waarvan het beweert dat deze kan worden gegeven aan “koppels (paren) van hetzelfde geslacht”. Maar wat zijn pastorale zegeningen en wat bedoelt de Verklaring met “koppels”? En kan de voortdurende tegenreactie die FS heeft ontvangen van bisschoppenconferenties over de hele wereld geweten worden aan een gebrek aan zorguldig lezen ervan, of bevestigt zorgvuldige beoordeling ervan alleen maar de beslissing van bisschoppen die hebben besloten de Verklaring niet in hun bisdom te implementeren?
Om deze en andere vragen te beantwoorden, sprak ik met priester en canoniek jurist Fr. Gerald E. Murray uit New York over de Verklaring.
Father Murray, wat is een zegen? Welke relatie heeft een priesterlijke zegen met het priesterschap van Christus? En kan een priesterlijke zegen ooit “buitenliturgisch” zijn, in de zin van geen relatie hebben met de liturgie?
Het Responsum van 2021 citeert het Romeins Rituaal en stelt dat “zegeningen behoren tot de categorie van de sacramenten, waarmee de Kerk ons ‘oproept God te loven, ons aanmoedigt zijn bescherming af te smeken en ons aanspoort zijn barmhartigheid te zoeken door onze heiligheid van leven'”. Het Responsum stelt ook dat sacramentalia ” deel uitmaken van de liturgische handelingen van de Kerk”.
Zegeningen zijn dus van nature liturgische handelingen. De categorie “pastorale zegeningen” is onbekend in de Kerk. Deze categorie wordt in FS beschreven als een “vernieuwende bijdrage” en een “echte ontwikkeling ten opzichte van wat er over zegeningen is gezegd in het leergezag en de officiële teksten van de Kerk.” FS beweert dat pastorale zegeningen passen in de categorie van “volksvroomheid” zoals beschreven in het Gids voor Volksvroomheid en Liturgie van de Congregatie voor Goddelijke Eredienst uit 2002. Er is geen bewijs dat de Kerk priestererlijke zegeningen ooit heeft beschouwd als daden van volksvroomheid.
Het Responsum citeert verder het Romeins Rituaal, waarin staat dat sacramentalia “zijn ingesteld als een soort imitatie van de sacramenten.” Zegeningen “zijn vooral tekenen van spirituele effecten die bereikt worden door de voorspraak van de Kerk”. Een priesterlijke zegen is een handeling van een kerkelijke bedienaar waarbij Gods gewijde vertegenwoordiger de goddelijke begunstiging vraagt over wat gezegend wordt, en deelt zo mee dat wat gezegend wordt waardig is om zo’n zegen te ontvangen. Elke relatie die gezegend wordt moet eerst in de ogen van God waardig bevonden worden om Gods gunst te ontvangen. Zondige relaties zijn niet waardig in Gods ogen en kunnen niet gezegend worden. Het Responsum herinnert ons eraan dat God “de zonde niet zegent en ook niet kan zegenen”.
Mensen worden gezegend, olie en water worden gezegend, akkers en huizen worden gezegend, maar misdaadsyndicaten, martelwerktuigen en voorbehoedsmiddelen niet. Waarom kunnen sommige dingen een voorwerp van zegen zijn en andere niet?
Zegeningen kunnen worden uitgesproken over levenloze voorwerpen, over dieren (zoals het zegenen van lammeren op het feest van Sint Agnes), over mensen en hun relaties. De priester, als de gewijde bedienaar van Christus, vraagt God goedgunstig neer te zien op wat gezegend wordt, wat betekent dat hij heeft bepaald dat wat gezegend wordt Gods gunst verdient. Het Responsum is duidelijk over het zegenen van menselijke relaties:
Bijgevolg is het noodzakelijk, om in overeenstemming te zijn met de aard van sacramentalia, wanneer een zegen wordt aangeroepen over bepaalde menselijke relaties, naast de juiste intentie van degenen die eraan deelnemen, dat wat gezegend wordt objectief en positief geordend is om genade te ontvangen en uit te drukken, volgens de ontwerpen van God die in de schepping zijn opgenomen en volledig geopenbaard zijn door Christus de Heer. . . .Om deze reden is het niet geoorloofd om een zegen te geven aan relaties of partnerschappen, zelfs stabiele, die seksuele activiteit buiten het huwelijk met zich meebrengen … zoals het geval is bij verbintenissen tussen personen van hetzelfde geslacht.
De Kerk heeft speciale zegeningen voor paren. Door middel van de verlovingsrite wordt de verloving van een man en een vrouw, dat wil zeggen een paar ( koppel), gezegend door de Kerk. En de zegen die de pastoor geeft aan een getrouwd stel bij hun huwelijk wordt gegeven “om hun verbintenis te bekrachtigen in de naam van de Kerk en om overvloediger de zegen van God over hen in te roepen.” De centrale bewering van FS is dat het mogelijk is om – met een “pastorale” zegen – “paren in irreguliere situaties en paren van hetzelfde geslacht” te zegenen. Hoe is het mogelijk om een “koppel” te zegenen zonder hun “koppel zijn” te zegenen?
Het is onmogelijk om een koppel te zegenen zonder de relatie te zegenen die de twee personen tot koppel maakt. Iets anders beweren is een oefening in dubbelzinnigheid.
“Koppel/stel” is een woord dat de Kerk tot nu toe alleen heeft toegepast op een man en een vrouw die getrouwd zijn of een huwelijk overwegen. De zeventien keer, bijvoorbeeld, dat het woord ” (echt)paar/ koppel” gebruikt wordt in de Katechismus van de Katholieke Kerk verwijst het naar een getrouwd stel. Het weglaten van die specificatie is een fundamentele fout van FS. Seksuele immoraliteit, overwogen of in praktijk gebracht, kan van twee personen geen stel maken. Twee overspelige mensen en twee samenwonende homoseksuelen zijn geen koppels, omdat ze niet met elkaar kunnen trouwen. Ten minste één persoon in een overspelige verbintenis maakt al deel uit van een koppel en is dus niet vrij om een nieuwe ‘relatie als stel’ aan te gaan.
De woorden “koppel” (vert.: ‘couple’ in het Engels) en “copulatie” komen van dezelfde Latijnse wortel – “copulare” – en betekenen verenigen, samenkomen. Een man en een vrouw worden een koppel wanneer ze door hun handelingen laten zien dat ze een relatie hebben opgebouwd die waarschijnlijk zal leiden tot het uitwisselen van huwelijksgeloften, met als doel hun huwelijk te consumeren door de fysieke vereniging van copulatie. Sodomie is een ontaarde simulatie van copulatie. Het is geen door de Schepper gewilde seksuele verbintenis die het vormen van een eenheid en voortplanting tot doel heeft. Het is eerder een onnatuurlijk misbruik van het lichaam. Overspel is een verboden, niet-huwelijkse vorm van copulatie die de bestaande huwelijksband(en) aantast. In de logica van FS wordt de seksuele immoraliteit van overspel en sodomie afgeschilderd als het voortbrengen van het menselijk goed van twee mensen die een stel vormen. Dat idee is ketters.
FS gebruikt het woord “stel” in een puur sociologische betekenis om te spreken over twee mensen die, hoewel ze niet met elkaar getrouwd zijn, verenigd zijn in een soort seksuele relatie die een ondergroep is van de algemene categorie van relaties die seksuele handelingen met zich meebrengen. Het archetype van deze algemene sociologische categorie is, althans in traditionele zin, de huwelijksverbintenis tussen een man en een vrouw. De Kerk leert dat andere seksuele verbintenissen immorele parodieën van het huwelijk zijn. Hieronder vallen overspelige verbintenissen, homoseksuele verbintenissen, incestueuze verbintenissen, polygame verbintenissen en polyamoreuze verbintenissen.
De kerk kan een puur sociologische beschrijving van menselijk seksueel gedrag niet hanteren, laat staan goedkeuren, en tegelijkertijd trouw blijven aan het onderricht van Christus. FS maakt een ernstige fout door juist dat te doen door degenen die overspel plegen of sodomie bedrijven als koppels (paren) te beschrijven. Deze fout legt de basis voor de ketterse bewering van FS dat de Kerk overspelige en homoseksuele “koppels” kan en moet zegenen.
Kardinaal Fernández heeft benadrukt dat FS de leer van de Kerk over het huwelijk niet verandert.
Deze nadruk is merkwaardig en onthullend. Waarom zou hij bang zijn dat iemand zou denken dat het zegenen van een “koppel” van hetzelfde geslacht “op enigerlei wijze de eeuwenoude leer van de Kerk over het huwelijk verandert”? Misschien omdat veel “koppels” van hetzelfde geslacht beweren dat ze getrouwd zijn, een burgerlijke huwelijksceremonie laten voltrekken waar dat legaal is en willen dat hun toegewijde relatie door de kerk wordt behandeld als gelijkwaardig aan een katholiek huwelijk. Daarom willen ze dat een priester hun “huwelijk” zegent. Simpel gezegd lijkt het inzegenen van een burgerlijk getrouwd “stel” van hetzelfde geslacht veel op het inzegenen van een heteroseksueel paar dat in de kerk trouwt. Wat lijkt op een huwelijksinzegening zal door velen gezien worden als een afname van de kerkelijke oppositie tegen het homohuwelijk, of op zijn minst als een versoepeling van het kerkelijk verbod op sodomie, zo niet een regelrechte goedkeuring van sodomie als iets goeds.
Velen hebben betoogd dat FS voorstelt om “individuen” te zegenen en niet “koppels”. Wat is uw mening over dit debat en hoe leest u het document?
De bewering dat twee individuen in een overspelige of homoseksuele relatie gezegend worden als individuen en niet als een koppel, kan niet logisch volgehouden worden gezien de titel van deel III van FS: “Zegeningen van koppels in irreguliere situaties en van paren van hetzelfde geslacht.” Bovendien, zoals je in een bericht op X (voorheen Twitter) hebt aangegeven, gebruikt de Engelse vertaling abusievelijk het woord “individuen” voor het Italiaanse costoro, wat “zij/hen” betekent (“In een kort gebed voorafgaand aan deze spontane zegen zou de gewijde bedienaar erom kunnen vragen dat de individuen vrede mogen hebben” FS 38). De andere taalversies gepubliceerd door de Heilige Stoel vertalen costoro op juiste wijze. De zegen wordt aan hen gegeven, niet aan individuen. Wat de reden voor deze fout ook mag zijn, deze verkeerde vertaling kan niet de basis zijn voor enige plausibele bewering dat de auteur van FS niet de bedoeling had om de zegen aan paren toe te staan, maar alleen aan individuen.
Het Responsum verklaarde dat zijn eigen “negatieve” antwoord “niet uitsluit dat zegeningen worden gegeven aan individuele personen met homoseksuele neigingen, die de wil tonen om te leven in trouw aan de geopenbaarde plannen van God zoals voorgesteld door het kerkelijk onderricht.” Kardinaal Fernández schreef in zijn inleiding van FS dat het document een reactie was van “broederlijke naastenliefde” richting degenen die het “negatieve antwoord” niet “deelden” van het Responsum van 2021. Als FS alleen de zegening van individuen voorstelde en niet de zegening van homoseksuele “paren” toestond, waarom zou het document dan nodig zijn, en waarom zouden degenen die het antwoord van het Responsum niet “delen “ deze Verklaring dan zien als een daad van “broederlijke naastenliefde”?
Kardinaal Fernández stelt dat FS een daad van “broederlijke naastenliefde” is tegenover degenen die “het negatieve antwoord [van het Responsum] niet deelden” of de “formulering van het antwoord daarvan… niet duidelijk genoeg vonden. De uitdrukking “niet deelden” is een eufemisme voor “niet accepteerden”. Degenen die het antwoord niet accepteren geloven dat het fout is, wat betekent dat ze niet twijfelen aan de betekenis ervan. De bewering dat anderen het antwoord en de bijbehorende uitleg onvoldoende duidelijk vonden, valt moeilijk serieus te nemen. Het probleem is niet het vermeende gebrek aan duidelijkheid van het Responsum, maar eerder een afwijzing van het antwoord en de uitleg ervan.
Kardinaal Fernández schrijft in zijn inleiding dat “sommigen de duidelijkheid van het document en de consistentie met de eeuwige leer van de Kerk verwelkomden.” Hij verwijst niet naar de “vermeende” (on)duidelijkheid van het document, noch naar “wat sommigen beweerden over hoe duidelijk het document was”. Volgens kardinaal Fernández is het Responsum duidelijk en consistent met de katholieke leer.
Gegeven het feit dat het de missie van de DDF is om de leer van alle tijden van de Kerk te handhaven en te verdedigen, waarom zou kardinaal Fernández dan een Verklaring uitgeven die in tegenspraak is met het Responsum, en toch beweren dat er geen tegenspraak is, maar slechts een vernieuwende ontwikkeling van de leer? FS herhaalt eerst het verbod op het zegenen van homoseksuele verbintenissen en staat vervolgens toe wat verboden werd, door te beweren dat het dit kan doen omdat een koppel en hun verbintenis twee van elkaar te scheiden zaken zijn. De verbintenis wordt niet gezegend, alleen het paar.
Dit is een misleidend woordspelletje dat ontworpen is om het ongenoegen te stillen van diegenen die de afwijzing van dergelijke zegeningen in het Responsum” niet deelden”.
Overspelige en homoseksuele “paren” geloven niet dat hun verbintenis niet gezegend wordt wanneer zij als paar gezegend worden.
Deze mislukte poging tot verbale manipulatie probeert een verandering in de doctrine en praktijk van de kerk op te leggen zonder dat men de indruk krijgt dat ze dit doet. Het is een tactiek die rekent op de geneigdheid van trouwe katholieken om alles te accepteren wat van een Romeins dicasterium komt. In dit geval moet zo’n neiging vervangen worden door de allereerste plicht om alles te verwerpen wat in strijd is met het geloof dat van de apostelen is overgeleverd.
FS beweert ten onrechte dat het een “daad van broederlijke naastenliefde” is jegens hen die willen dat hun verbintenis als “stel” van hetzelfde geslacht wordt gezegend. In feite wordt er geen christelijke naastenliefde getoond wanneer twee mensen die betrokken zijn bij een ernstig immorele relatie niet wordt verteld om die relatie te beëindigen, maar in plaats daarvan hen wordt geïnstrueerd om naar voren te komen om als “paar” door een priester gezegend te worden.
FS 31 stelt: “Binnen de hier geschetste horizon verschijnt de mogelijkheid van zegeningen voor paren in irreguliere situaties en voor paren van hetzelfde geslacht …. . . In dergelijke gevallen kan een zegen worden gegeven die … de aanroeping inhoudt van een zegen die van God neerdaalt op hen die – erkennende dat ze behoeftig zijn en zijn hulp nodig hebben – geen aanspraak maken op een legitimatie van hun eigen status, maar die smeken dat alles wat waar, goed en menselijk waardevol is, door God wordt erkend. Wat is daarop uw reactie?
Een relatie die gebaseerd is op de wederzijdse belofte om sodomie te bedrijven kan niet “verrijkt” worden. De dodelijke wond aan de zielen van de twee personen die sodomie met elkaar bedrijven kan alleen “geheeld” worden door de relatie te beëindigen. In zo’n relatie blijven is een nabije gelegenheid die aanzet tot doodzonde. Het kan niet “verheven worden door de aanwezigheid van de Heilige Geest”, aangezien de Heilige Geest zo’n relatie veroordeelt en verbiedt. “Menselijke relaties” die gebaseerd zijn op sodomie kunnen niet “rijpen en groeien in trouw aan het evangelie”, zoals dat gedeelte later stelt, en kunnen niet “bevrijd worden van hun onvolmaaktheden en zwakheden”. Alleen doordat de relatie ophoudt te bestaan, krijgen de twee mensen die voorheen betrokken waren bij zulk ernstig immoreel gedrag de mogelijkheid om door Gods genade “te rijpen en te groeien in trouw aan het evangelie” en “bevrijd te worden van hun onvolmaaktheden en zwakheden” als personen die vergeving zoeken voor hun zonden.
FS 39 stelt dat wanneer “paren” verkerend in wat het eufemistisch “irreguliere situaties” noemt en “paren van hetzelfde geslacht” om een zegen vragen, er “verwarring en schandaal” zou kunnen ontstaan als de zegen zou worden “gegeven gelijktijdig met de ceremonies van een burgerlijke verbintenis, zelfs als dat niet in directe samenhang daarmee zou zijn”.
Het probleem is niet in de eerste plaats de timing van de inzegening. Verwarring en schandaal zullen juist ontstaan omdat mensen die een overspelig burgerlijk huwelijk of een burgerlijk huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht zijn aangegaan, zichzelf als getrouwd beschouwen en willen dat de kerk hen als getrouwd behandelt. Ze willen specifiek dat de kerk de verbintenis zegent die door hun burgerlijke huwelijk tot stand is gekomen, net zoals de kerk degenen zegent die in een kerkelijk huwelijk zijn verenigd. Belangengroepen en verschillende activisten willen dat de kerk haar leer verandert en tweede huwelijken en huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht erkent. Voorlopig zijn ze grotendeels tevreden met wat wordt gezien als een concessie als eerste stap, zoals blijkt uit deze compilatie van reacties door The Catholic League for Religious and Civil Rights.
FS 40 stelt dat “door deze zegeningen … het niet de bedoeling is om iets te legitimeren, maar eerder om iemands leven open te stellen voor God, om zijn hulp te vragen om beter te leven, en ook om de Heilige Geest aan te roepen zodat de waarden van het Evangelie met meer trouw nageleefd kunnen worden”.
Een priester kan niet zeker weten of “er geen intentie is om iets te legitimeren” van de kant van het “paar”, omdat, zo stelt het document, “een uitputtende morele analyse niet als voorwaarde mag worden gesteld voor het geven van” de zegen (FS 25).
Het woord “legitimeren” betekent legitiem maken. “Legitiem” betekent wettig in strikte zin. In bredere zin betekent het gepermitteerd, bekrachtigd, goedgekeurd, toelaatbaar, toegestaan of aanvaardbaar..De duidelijke bedoeling van de Heilige Stoel in deze Verklaring is om iets te legitimeren, namelijk het geven van zegeningen aan overspelige “paren” en homoseksuele “paren” die publiekelijk de leer van de Kerk over het juiste gebruik van de seksuele vermogens binnen een levenslange permanente huwelijksband verwerpen, die alleen door een man en een vrouw kan worden aangegaan. Er kan geen twijfel over bestaan dat praktisch elk koppel van hetzelfde geslacht of elk irregulier stel dat om zo’n zegening vraagt, dit doet om zichzelf, hun families en de rest van de wereld te laten zien dat de Kerk, door hun relatie te zegenen, hun gedrag niet langer als ernstig zondig afwijst en er niet langer tegen is dat ze in die relatie blijven leven.
Ik vraag me af hoe kardinaal Fernández zou reageren, in het licht van FS, op deze vraag: “Is het zo dat de Kerk haar priesters alleen opdraagt om paren in te zegenen in relaties waarvan de Kerk vindt dat ze rechtmatig in te zegenen zijn omdat ze goed zijn?” Als hij het daarmee eens is, dan moet hij geloven dat overspelige en sodomitische relaties God niet beledigen. Als hij het daar niet mee eens is, dan moet hij geloven dat zonde gezegend kan worden. Beide antwoorden zijn in strijd met de geloofsleer.
FS is een duidelijke ramp die door de Heilige Stoel zou moeten worden herroepen en ingetrokken.
Tot dat gebeurt, moet het genegeerd worden door alle bisschoppen, priesters en diakens.
Diane Montagna is een Amerikaanse journaliste in Rome, geaccrediteerd door de Heilige Stoel.
Rev. Gerald E. Murray JCD, is priester van de Holy Family Church in New York.
Vertaling: EWTN Lage Landen (AV)
Het herinterpreteren of ‘deconstrueren’ van betekenis om zodoende een schijnbaar grotere handelingsvrijheid te krijgen is onderdeel van waar Paus Benedictus XVI voor waarschuwde: de ‘dictatuur van het relativisme’. Wilt u meer lezen over ‘Relativisme‘ ? Klik dan hier.
U kunt ook één van de andere ’tags’ gebruiken bovenaan dit artikel of de algemene zoekfunctie van dit platform gebruiken, via het ‘vergrootglas’ icoontje rechtsbovenaan deze pagina.
240315 | [XLS000] |
